Kinh doanh bít kín nhà: Hiểm họa khó lường! (bài 4)

Nhiều cơ sở vi phạm luật vẫn đang ngang nhiên tồn tại. Bởi thực tế, thiếu sự quản lý chặt chẽ và thống nhất, thiếu sự phối hợp, lại có sự đùn đẩy trách nhiệm giữa các cơ quan được giao chức năng quản lý, đã dẫn đến tình trạng người dân, hộ kinh doanh coi thường pháp, khi có sự cố xảy ra sẽ không có một cơ quan nào là chủ thể chịu trách nhiệm cuối cùng.

Bài 4:  Đâu là  giải pháp?

Nhiều cơ sở vi phạm luật vẫn đang ngang nhiên tồn tại. Bởi thực tế, thiếu sự quản lý chặt chẽ và thống nhất, thiếu sự phối hợp, lại có sự đùn đẩy trách nhiệm  giữa các cơ quan được giao chức năng quản lý, đã dẫn đến tình trạng người dân, hộ kinh doanh coi thường pháp, khi có sự cố xảy ra sẽ không có một cơ quan nào là chủ thể chịu trách nhiệm cuối cùng.

Chiếc cầu thang sắt mỏng manh được gắn từ trên sân thượng xuống nhưng nằm lơ lửng cách mặt đất khá xa

* Cần khép kín quy trình cấp phép

Để một cơ sở kinh doanh karaoke đi vào hoạt động hợp pháp phải có giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh do Sở Kế hoạch - đầu tư cấp. Trên cơ sở đó, Sở Văn hóa - thể thao và du lịch sẽ cấp phép kinh doanh karaoke, Cảnh sát phòng cháy chữa cháy (PCCC) sẽ thẩm định cấp phép về PCCC.

Ngoài ra, còn phải có ý kiến của cơ quan quản lý đô thị và chính quyền địa phương…Thế nhưng hiện nay việc cấp phép hoạt động cho các cơ sở kinh doanh karaoke, kinh doanh không bảo đảm đủ an toàn về PCCC lại đang mạnh ngành nào ngành  nấy cấp.

Theo ông Trần Quang Trung, Phó trưởng phòng Quản lý đô thị TP.Biên Hòa, qua kiểm tra cho thấy, nhiều điểm che chắn, gắn bảng quảng cáo bao hết cả mặt tiền nhà không đảm bảo các quy định về an toàn PCCC khi xảy ra cháy. Hầu hết các điểm kinh doanh loại hình giải trí nêu trên đều được cải tạo lại từ nhà ở.

Cụ thể, để được cấp giấy phép xây dựng địa điểm kinh doanh dịch vụ, chủ đầu tư phải cung cấp đủ các loại giấy tờ theo yêu cầu, như: giấy chứng nhận đảm bảo các điều kiện an toàn về PCCC, biên nhận thỏa thuận địa điểm hoạt động, địa điểm xây dựng... Mặt khác, địa điểm tổ chức kinh doanh phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất thương mại, dịch vụ mới được cấp phép.

Ngoài ra, để được cấp phép hoạt động các cơ sở phải đảm bảo các điều kiện về kinh doanh đặc thù của ngành nghề. Tuy nhiên, chủ nhà thường “né” quy định bằng cách xin cấp phép xây dựng nhà ở. Khi công trình đã thi công hoàn tất, làm xong các thủ tục về hoàn công thì mới tiến hành chuyển đổi công năng sử dụng sang kinh doanh.

“Chiêu thức” này đang được các chủ đầu tư áp dụng để đối phó cơ quan chức năng quản lý về xây dựng. Thực tế, từ trước đến nay phòng chưa cấp giấy phép xây dựng cho cơ sở kinh doanh karaoke nào. Do đó, nếu có sự phối hợp kiểm tra, giám sát chặt chẽ từ các cơ quan chức năng thì việc đảm bảo về an toàn PCCC tại các cơ sở kinh doanh sẽ hạn chế được thiệt hại nếu xảy ra sự cố.

Riêng về vấn đề cấp phép, kiểm tra, giám sát công tác PCCC, theo Thượng tá Lê Quang Nhân, Phó giám đốc Cảnh sát PCCC tỉnh, một công trình xây dựng với mục đích kinh doanh karaoke, nhà hàng, quán bar… ngay từ đầu phải có sự thẩm định của Cảnh sát PCCC.

Tuy nhiên, hiện vẫn đang tồn tại một thực trạng rất khó giải quyết là chủ hộ xin giấy phép xây nhà ở nhưng lại đưa vào kinh doanh karaoken nên không đảm bảo các điều kiện về PCCC và thoát nạn. Bên trong, hệ thống cách âm tại các phòng, bàn ghế, phông rèm đều được sử dụng bởi những loại vật liệu dễ cháy nên khi xảy ra hỏa hoạn, chỉ vài phút là ngọn lửa sẽ trở nên khó kiểm soát.

Do không thể thẩm tra thiết kế ngay từ đầu nên Cảnh sát PCCC chỉ có thể hậu kiểm, đưa ra những yêu cầu chỉnh sửa phù hợp, an toàn mới đồng ý cho hoạt động, nhưng cũng khó có thể thực hiệu hiệu quả so với việc kiểm tra, giám sát ban đầu bởi một quy trình khép kín có sự thống nhất giữa các cơ quan có chức năng quản lý.

Cảnh sát PCCC tỉnh diễn tập phương án chữa cháy tại nhà cao tầng

Bên cạnh đó, để đảm bảo an toàn phòng chống cháy, nổ, vai trò của người chủ quán karaoke rất quan trọng. Theo quy định, các cơ sở kinh doanh karaoke cần phải tổ chức cho nhân viên phục vụ tìm hiểu, học tập về kiến thức, kỹ năng PCCC và thoát nạn khi có sự cố cháy, nổ xảy ra. Tuy nhiên, thực tế lại rất khó làm được như vậy.

* Tăng chế tài xử phạt

Một thực tế hiện nay là do quy trình cấp phép còn buông lỏng, thiếu sự giám sát nên tình trạng vi phạm trong lĩnh vực treo, đặt quảng cáo tràn lan, kinh doanh bịt kín nhà gây nguy cơ mất an toàn và gây cản trở công tác cứu hộ cứu nạn, đặc biệt là chế tài chưa đủ mạnh đã khiến các cơ sở “lờn” pháp luật.

Nghị định số 158/2013/NĐ-CP nêu rõ: nếu dựng bảng hiệu, bảng quảng cáo có diện tích lớn, kết cấu khung kim loại mà không có giấy phép sẽ bị xử phạt từ 20-30 triệu đồng; hành vi treo, dựng, đặt, gắn biển hiệu che chắn không gian thoát hiểm, cứu hỏa thì bị phạt tiền 15-20 triệu đồng; chiều cao của bảng hiệu vượt quá chiều cao của tầng nhà bị phạt tiền từ 10-15 triệu đồng.

Trong trường hợp vi phạm quy định về đặt bảng quảng cáo, biển hiệu dẫn đến gây hậu quả nghiêm trọng về tính mạng, tài sản thì tùy vào tính chất, mức độ và yếu tố cấu thành tội phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy”.

Thế nhưng theo ông Nguyễn Hồng Ân, Trưởng phòng nghiệp vụ văn hóa (Sở Văn hóa – thể thao và du lịch) chưa có trường hợp nào bị truy trách nhiệm hình sự, còn xử lý cũng chỉ vài chục triệu đồng mỗi năm, khiến cho tình trạng chấn chỉnh hoạt động này chưa thực sự hiệu quả.

Đặc biệt trong chế tài xử lý đối với lĩnh vực PCCC, Thượng tá Lê Quang Nhân cho hay, theo quy định mỗi cơ sở kinh doanh nhà hàng, quán bar, karaoke mỗi năm chỉ được kiểm tra 1-2 lần, không tính các lần kiểm tra theo chuyên đề. Việc chế tài các lỗi vi phạm an toàn cháy, nổ không cao cũng là nguyên nhân khiến một số quán karaoke buông lỏng việc đảm bảo an toàn phòng chống cháy, nổ. Hầu hết các cơ sở kinh doanh đều vi phạm những lỗi như: thiếu đèn chiếu sáng, lối thoát hiểm bị che chắn, bình chữa cháy hết hạn…và cũng mới dừng lại ở mức độ nhắc nhở chứ chưa đề xuất rút giấy phép kinh doanh. Đó cũng là lý do vì sao tình trạng vi phạm luật pháp về PCCC tại các cơ sở karaoke không xử lý được triệt để.

Tuy vậy, Thượng tá Nhân vẫn lưu ý, sắp tới việc kiểm tra an toàn PCCC sẽ tiến hành gắt gao hơn. Với những điểm không có giấy phép hoặc chây ỳ trong việc thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn cháy, nổ, Cảnh sát PCCC tỉnh sẽ đề xuất buộc ngưng hoạt động đến khi nào khắc phục mới thôi.

Ngoài việc xử phạt nghiêm, Thượng tá Nhân cũng lưu ý việc đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao ý thức, kết hợp tập huấn nâng cao khả năng ứng biến đối với nhân viên cơ sở kinh doanh nhà hàng, quán bar, quán karaoke. Đồng thời sẽ tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành, UBND các huyện, thị xã và thành phố phối hợp kiểm tra hoạt động cấp phép cho các cơ sở hoạt động theo đúng quy định; phối hợp kiểm tra xử lý các cơ sở cố tình vi phạm, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự nếu để xảy ra sự cố cháy nổ, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản.

Nhóm phóng viên Ban công tác Bạn đọc