Phi đội Hiệp sĩ - biểu tượng của sức mạnh không quân Nga

Không chỉ đơn thuần là đơn vị bay biểu diễn, phi đội Hiệp sĩ Nga còn là biểu tượng sức mạnh của không quân và ngành công nghiệp quốc phòng Nga.

Phi đội Hiệp sĩ Nga xếp đội hình trong một buổi bay biểu diễn. Ảnh: Sputnik

Ngày 12/6, Bộ Quốc phòng Nga thông báo đội bay Hiệp sĩ Nga sẽ tham gia trình diễn tại sự kiện "Đôi cánh Parma" vào ngày 25/6 theo kế hoạch, bất chấp việc họ vừa mất một phi công và một máy bay Su-27 trong vụ tai nạn trước đó ba ngày, theo TASS.

"Đôi cánh Parma" là cuộc trình diễn máy bay thường niên từng thu hút sự góp mặt của các đội bay hàng đầu nước Nga như Rus hay Chim én. Theo lịch trình, các máy bay của Hiệp sĩ Nga sẽ là đội bay duy nhất biểu diễn trong chiều 25/6 tại sự kiện diễn ra ở thành phố Perm của nước Nga.

Lần đầu tiên xuất hiện

Đội bay trình diễn Hiệp sĩ Nga được thành lập ngày 5/4/1991 tại căn cứ phi đội số 1 thuộc trung đoàn không quân cận vệ 237. Đội bay đóng quân tại căn cứ Kubinka, cách thủ đô Moscow khoảng 60 km.

Trong những ngày đầu thành lập, đội bay có 6 máy bay. Biểu tượng 4 chiếc máy bay tạo thành hình quả trám trên nền xanh chính là một trong những đội hình bay trình diễn mà Hiệp sĩ Nga từng tập luyện trong những ngày đầu tiên.

Lần đầu tiên đội bay Hiệp sĩ Nga được xướng tên ở nước ngoài là vào ngày 24/8/1991 tại triển lãm hàng không Poznan, Ba Lan. Dù chỉ cử duy nhất một máy bay do chỉ huy Vladimir Bazhenov điều khiển tham gia trình diễn, đây được đánh giá là lần ra mắt thành công và mang đến danh tiếng cho Hiệp sĩ Nga. Trong vòng một tháng sau đó, các chuyên gia của Sukhoi đã thiết kế mẫu trang trí đặc biệt tượng trưng cho quốc kỳ Nga để sơn trên tất cả máy bay của đội.

Lần đầu tiên Hiệp sĩ Nga trình diễn theo nhóm là vào tháng 9/1991 tại Vương quốc Anh. Khi đó, đội bay cử ba chiếc tham gia một sự kiện diễn ra ở Scotland. Chuyến viếng thăm đặc biệt này còn kéo dài với nhiều cuộc trình diễn khác, trong đó có sự phối hợp với phi đội Red Arrows của Không quân Hoàng gia Anh.

Tháng 9/1991, Hiệp sĩ Nga cử một máy bay Su-27UB cùng hai phi công tham gia bay trình diễn tại một sự kiện ở Prague, Cộng hòa Czech. Theo hãng tin RIA của Nga, hiệu ứng của lần trình diễn này mạnh đến nỗi các phi công điều khiển máy bay F-15 của Mỹ sau đó đã từ chối biểu diễn do lo ngại "mất hút" trên nền của người Nga.

Các chiến đấu cơ Su-27 của phi đội Hiệp sĩ Nga bắn pháo sáng. Ảnh: Sputnik

Đau thương và hào hùng

Hiện nay, Hiệp sĩ Nga đã trở thành khách mời thường xuyên của các sự kiện hàng không lớn trên khắp thế giới, trong đó có cả các sự kiện ở Mỹ, Pháp, Đức hay Trung Quốc, Ấn Độ và nhiều nước châu Âu, châu Á khác. Đội bay luôn mang tới cho người xem những màn trình diễn kỹ thuật bay điêu luyện, đồng thời phô trương những thành tựu chế tạo hàng không mới nhất của Nga.

Ở trong nước, đội bay Hiệp sĩ Nga tham gia trình diễn tại tất cả các các triển lãm hàng không và các ngày lễ lớn của đất nước. Hiệp sĩ Nga thực hiện trung bình hơn 10 cuộc biểu diễn mỗi năm, trong đó có các ngày lễ trọng đại như ngày Chiến thắng 9/5, ngày Nước Nga 12/6.

Tuy nhiên, trong lịch sử 25 năm của mình, Hiệp sĩ Nga cũng có những trang đau buồn mất mát, trong đó sự kiện được nhắc tới nhiều nhất là tai nạn tại Cam Ranh, Việt Nam, khiến đội mất cùng lúc ba máy bay và 4 phi công. Năm 1995, các máy bay của đội sau khi hoàn thành cuộc trình diễn tại Malaysia đã ghé vào Cam Ranh để nạp nhiên liệu. Do thời tiết xấu, các máy bay Hiệp sĩ Nga đã đâm vào núi Chúa.

Ngày 16/8/2009, trong khi luyện tập tại Zhukov, hai chiếc máy bay của đội đã đâm vào nhau khiến chỉ huy Igor Tkachenko hy sinh. Hai phi công khác trên chiếc máy bay hai chỗ ngồi Su-27UB đã kịp thời bật ghế phóng thoát nạn.

Bất chấp những vụ tai nạn, Hiệp sĩ Nga vẫn tiếp tục tham gia trình diễn tại hàng loạt sự kiện lớn. Năm 2010, chỉ một năm sau khi mất người chỉ huy Tkachenko ở Zhukov, Hiệp sĩ Nga đã cùng đội bay Chim én trình diễn phối hợp trên bầu trời Quảng trường Đỏ trong lễ duyệt binh nhân dịp 65 năm ngày Chiến thắng phát xít.

Hiện nay, đội bay Hiệp sĩ Nga không chỉ tiếp tục tham gia trình diễn tại các sự kiện trong nước và quốc tế mà còn đóng vai trò không nhỏ trong huấn luyện chiến đấu của không quân Nga. Bên cạnh các bài tập trình diễn, Hiệp sĩ Nga cũng tham gia huấn luyện không chiến như ném bom, bắn phá các mục tiêu mặt đất và đào tạo đội ngũ phi công trẻ.

Điểm đặc biệt của Hiệp sĩ Nga nằm ở chỗ cho tới nay đây là đội bay trình diễn duy nhất trên thế giới sử dụng máy bay chiến đấu hạng nặng với các tiết mục trình diễn đơn, đôi và nhóm 4 chiếc hoặc 6 chiếc. Ngoài ra, Hiệp sĩ Nga còn phối hợp với đội Chim én tham gia các cuộc trình diễn đội hình 9 chiếc.

Hiệp sĩ Nga đang được trang bị các máy bay Su-27 và Su-27UB (phiên bản 2 chỗ ngồi của Su-27). Tư lệnh Lực lượng Không quân Vũ trụ Nga Vitor Bondarev hồi đầu năm thông báo Hiệp sĩ Nga sẽ được trang bị các máy bay mới trong năm 2017.

Sau khi mất thiếu tá phi công Eremenko trong vụ tai nạn ngày 9/6, đội bay hiện còn chỉ huy Sergei Sheglov cùng 4 phi công là khác là Andrei Alexeev, Alexandr Bogdan, Oleg Erofeev và Vladimir Kochetov.

Xem thêm: Mi-14, sát thủ săn ngầm mang bom hạt nhân của Liên Xô.

Nguyễn Hoàng