Lý Quang Diệu, di sản để lại

Ông Lý Quang Diệu không còn nữa, “người cha của đất nước Singapore” đã đi vào cõi vĩnh hằng lúc 3 giờ 18 phút sáng 23/3 (giờ địa phương) tại Bệnh viện đa khoa Singapore...

Ông Lý Quang Diệu khi mới tham gia hoạt động chính trị và khi đã về hưu - Ảnh: BBC/Getty Images.

Tên tuổi Lý Quang Diệu gắn liền với Singapore, “một con rồng” kinh tế gần 5,4 triệu dân có tổng GDP (năm 2013) lên đến 298 tỷ USD và thu nhập bình quân đầu người cao tương đương với các nước phát triển trên thế giới. Nhưng tên tuổi của ông trước hết gắn liền với quá trình chuyển mình “hóa rồng” của đảo quốc Sư tử từ một mảnh đất tối tăm, ao tù nước đọng cuối bán đảo Mã Lai.

Ông Lý Quang Diệu sinh ngày 16/9/1923 tại Singapore, trong một gia đình gốc Hoa trung lưu. Sau khi tốt nghiệp ngành Luật tại Đại học Cambridge danh tiếng ở Anh, ông chính thức bước vào con đường hoạt động chính trị. Năm 1954 ông thành lập đảng Hành động nhân dân (PAP) và đảm nhận cương vị Tổng thư ký của đảng. Năm 1955 ông Lý được bầu vào Hội đồng lập hiến và trở thành Thủ tướng đầu tiên của Singapore vào năm 1959.

Từ đó, trong suốt 31 năm liên tục cho đến lúc từ nhiệm (năm 1990), ông nắm trọng trách là người đứng đầu chính phủ. Ông Lý Quang Diệu được tôn vinh là “nhà kiến trúc” của đất nước Singapore hiện đại, người có công gây dựng không chỉ nền kinh tế thịnh vượng, mà còn nếp sống văn minh tiên tiến của đảo quốc.

Ông Lý Quang Diệu và vợ, bà Kha Ngọc Chi, sau nhiều năm chung sống - Ảnh: Getty Images

Về đối ngoại, ông Lý Quang Diệu và những người kế nhiệm theo đuổi một đường lối chính trị khôn khéo, “cương nhu hài hòa”. Vốn là một quốc gia non trẻ, nghèo tài nguyên, Singapore dưới thời lập quốc của ông Lý Quang Diệu đã chọn chủ trương bắt tay với các quốc gia trong khu vực và trên thế giới. Về đối nội, Singapore thực thi chế độ một đảng lãnh đạo, ngoài đảng PAP cầm quyền, các đảng đối lập cực kỳ nhỏ bé, áp dụng các luật lệ nghiêm khắc để xây dựng nếp sống trật tự, văn minh trong cộng đồng. Người nước ngoài từng rất ấn tượng với những luật lệ, tuy nhỏ nhưng đã làm nên nếp sống văn minh của đảo quốc, như phạt xả rác công viên, phạt không giật nước nhà vệ sinh, cấm tụ tập đông người… Ông Lý Quang Diệu luôn nhấn mạnh tinh thần tự lực tự cường để vươn lên của người Singapore.Ông nói đại ý “Thế giới không ai nợ nần gì chúng ta, và chúng ta không thể cầm bát đi ăn xin để sống". Tinh thần đó là một trong những yếu tố tạo nên thành công ngày nay trong phát triển kinh tế của Singapore. Đó cũng chính thành công của Lý Quang Diệu.

Ông Lý Quang Diệu cùng Tổng thống Mỹ Barack Obama - Ảnh: BBC/Getty Images

Sách lược quan trọng nhất của Singapore là cải thiện đội ngũ lao động. Chính phủ Singapore của ông Lý Quang Diệu hợp tác với nhiều công ty đa quốc gia và thiết lập những trung tâm huấn luyện công nghiệp cho công nhân Singapore, ở đó những người trẻ tuổi được đào tạo để sử dụng máy móc, thiết bị và phương thức sản xuất hiện đại. Chính phủ cũng đưa những sinh viên xuất sắc nhất đến học tại các trường danh tiếng ở phương Tây để đào tạo nhân tài cho đất nước. Cuốn sách The Wit & Wisdom of Lee Kuan Yew (Sự sắc sảo và uyên bác của Lý Quang Diệu), năm 1977, dẫn lời ông Lý Quang Diệu nói về một người Singapore điển hình: "Bạn biết đấy, con người Singapore là một người cần cù, siêng năng và khỏe khoắn. Có thể chúng ta không làm nên đẳng cấp, nhưng chúng ta phải thừa nhận người Singapore có phẩm chất năng động phi thường”.

Lý Hiển Long (phải) cùng cha mẹ - Ảnh: CNA/ Getty Images

Là một nhà chính trị thấm nhuần sâu sắc triết lý phương Đông trong cuộc sống, ông Lý Quang Diệu rất chú ý đến vấn đề dạy dỗ con cái trở thành những người có ích cho xã hội.

Với con cái, ông Lý Quang Diệu là người cha nghiêm khắc, nhưng không ác nghiệt. Ông cho rằng cha mẹ nghiêm khắc là điều cần thiết và hữu ích cho sự phát triển của con cái. Ông cũng dạy con cách hành xử đúng đắn, biết tôn trọng kỷ luật, biết kính trên nhường dưới. Ông dạy con tự đi trên đôi chân của mình, không ỷ vào thế cha mẹ, đồng thời phải có suy nghĩ độc lập. Lối suy nghĩ độc lập đã ăn sâu vào nhân cách của cả 3 người con ông, đặc biệt là ở con trai cả Lý Hiển Long, đương kim Thủ tướng Singapore.

THANH HẢI
(Theo Straits Times, Channel NewsAsia, Wikiquote, Trading Economics, AFP, AP)