Cấm thu phí cà thẻ: không sợ(!)

PN - Dù Ngân hàng Nhà nước đề nghị xử phạt từ 30 - 50 triệu đồng đối với các trường hợp thu phụ phí các giao dịch thanh toán bằng thẻ qua máy cà thẻ (POS) nhằm hạn chế tình trạng thanh toán bằng tiền mặt,

 Đổ thừa ngân hàng

Tại shop Bé yêu của mẹ trên đường Võ Văn Tần, Q.3, sau khi mua hai hộp trái cây nghiền sẵn (hàng xách tay của Mỹ) tổng cộng 150.000đ, chúng tôi đề nghị cà thẻ. Nhân viên ở đây cho biết, nếu cà thẻ bằng thẻ ghi nợ (ATM), cửa hàng sẽ thu phí 1% và 2% với thẻ tín dụng (Visa, MasterCard…). Tôi thắc mắc vì sao lại tính phí, một phụ nữ đứng tuổi (có lẽ là chủ cửa hàng) giải thích: “Vì ngân hàng (NH) cũng charge (thu phí) như vậy mà”. Như vậy, thanh toán bằng thẻ ATM của Vietcombank, hóa đơn thành 152.000đ.

Với những hóa đơn có giá trị nhỏ thì mức phí này có vẻ không đáng bao nhiêu, nhưng với những món hàng giá trị cao, 1 - 2% là một khoản tiền không nhỏ. Chị Nguyên, người muốn mua chiếc SH với giá gần 50 triệu đồng cho biết, chị đến một cửa hàng trên đường Lý Tự Trọng, Q.1 tham khảo giá, sau khi chọn được xe, chị đề nghị thanh toán bằng thẻ. Nhân viên bán hàng cho biết, chị sẽ mất 2,5% với tất cả mọi thẻ. Với mức phí này, tiền mua xe đội lên gần 1,3 triệu đồng. Tương tự, nhân viên ở cửa hàng giải thích họ trừ phí vì NH cũng thu phí cửa hàng khi thanh toán bằng thẻ.

Anh B.C. (làm việc ở Q.1) cho biết, mới đây anh mua điện thoại Iphone 5S tại một cửa hàng trên đường CMT8 (Q.3), cũng bị cửa hàng này thu phí 2% khi thanh toán qua máy POS. Chiếc điện thoại anh mua có giá gần 20 triệu đồng, phải thanh toán thêm gần 400.000đ cho khoản phụ phí vì cà thẻ.

Tình trạng này không chỉ diễn ra ở những cửa hàng nhỏ, mà tại một số gian hàng ở thương xá Tax (Q.1) cũng tương tự. Anh B.C. cho biết thêm, tại cửa hàng bán máy ảnh V.H. trong thương xá Tax, khi anh đề nghị cà thẻ để mua chiếc máy ảnh Canon 60D, chủ cửa hàng cho biết, cửa hàng sẽ phải tính phí 2%. Tuy nhiên, ông chủ cửa hàng cũng cho rằng, khoản phí này NH không bắt buộc với khách, nên có thể thương lượng để hai bên không bị thiệt. Như vậy mỗi bên chịu 1%(?).

Với những mặt hàng có giá trị lớn, việc thu phí cà thẻ 2% khiến người mua hàng mất thêm số tiền đáng kể

Cương quyết xử nặng

Theo Quy chế phát hành, thanh toán, sử dụng và cung cấp dịch vụ hỗ trợ hoạt động thẻ NH, NH thanh toán có nghĩa vụ yêu cầu đơn vị chấp nhận thẻ (ĐVCNT) không được phân biệt giá trong thanh toán thẻ. Trường hợp ĐVCNT không tuân thủ yêu cầu này, NH thanh toán phải chấm dứt hợp đồng và yêu cầu ĐVCNT bồi thường thiệt hại hoặc áp dụng các biện pháp thích hợp khác theo các điều khoản cam kết giữa các bên. Trường hợp phát hiện ĐVCNT thu phụ phí, các NH thanh toán phải dừng ký kết hợp đồng thanh toán thẻ với đơn vị đã vi phạm trong thời hạn một năm. Nếu tái phạm, không được phép ký kết hợp đồng có thể từ ba đến 5 năm.

Theo ông Trịnh Thượng Thức, Trưởng phòng Kinh doanh dịch vụ thẻ, NH Ngoại thương - Chi nhánh TP.HCM (Vietcombank HCM), vấn nạn thu phí cà thẻ đã tồn tại rất lâu và chưa có biện pháp giải quyết triệt để, dù trong hợp đồng giữa NH và ĐVCNT đã quy định rõ không được tính phí. Mức phí mà NH tính với ĐVCNT khoảng trên dưới 2% tùy từng loại thẻ. Mức phí này là bình thường trên thế giới giữa ĐVCNT và NH. Tuy nhiên, việc ĐVCNT thu lại phí của khách hàng thì chỉ ở Việt Nam mới có, biểu hiện của việc không tuân thủ pháp luật và kinh doanh theo kiểu chụp giật.

Theo ông Thức, xu hướng mua sắm ở các cửa hàng, trung tâm thương mại và thanh toán bằng thẻ qua máy POS đã tăng cao. Chỉ riêng tại Vietcombank, lượng tiền giao dịch qua thẻ lên đến hàng tỷ USD. Tỷ lệ tiền mặt trên tổng phương tiện thanh toán cũng đã giảm đáng kể từ 20,3% (năm 2004) xuống 14% (năm 2010) và đến nay còn khoảng hơn 11%. Điều này cho thấy, việc lắp đặt máy POS không chỉ tăng thêm doanh thu cho các ĐVCNT mà còn giúp họ giảm chi phí quản lý, không phải chịu rủi ro như tiền giả, tiền rách, mất cắp... Đồng thời, tiền thanh toán hàng hóa của khách hàng sẽ được chuyển vào tài khoản của đơn vị mở tại NH ngay trong ngày. Vì thế, ĐVCNT trả phí cho NH là chuyện bình thường.

Ông Thức cho biết thêm, trước đây VCB đã xử lý nhiều trường hợp vi phạm bằng hình thức cắt hợp đồng. Tuy nhiên, hầu hết những trường hợp bị phát hiện đều do chủ thẻ báo. Dù sau khi cắt hợp đồng, NH này thông báo cho các NH khác để từ chối đặt máy POS đối với ĐVCNT vi phạm, song bằng cách nào đấy họ vẫn được lắp đặt máy POS.

Điều này khiến nhiều ĐVCNT không sợ và vẫn hoạt động công khai, khiến vấn nạn thu phí cà thẻ không thể chấm dứt được. Việc NH Nhà nước bổ sung quy định xử phạt từ 30 đến 50 triệu đồng đối với hành vi vi phạm được cho là có thể khiến các ĐVCNT “chùn tay”, nhưng kiểm tra, kiểm soát 138.000 máy POS để phát hiện vi phạm thật sự là bài toán nan giải đối với cơ quan chức năng.

 Ca Hảo