Minh bạch giá sữa, khó thế sao?

PN - Với câu chuyện giá sữa, chúng ta vẫn đang loay hoay. Khi các doanh nghiệp (DN) đã đưa thông tin tăng giá thì Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) vẫn cho biết là đang kiểm soát chi phí đầu vào.

Ảnh minh họa: internet

Có vẻ như cơ quan quản lý mới chỉ quản lý theo kiểu dựa trên thông tin của DN, trong khi thông tin của DN chỉ là một phía. Có thể, nguyên liệu đầu vào tăng nên DN phải tăng giá. Nhưng, đã là kinh doanh thì không thể dựa vào một hiện tượng, một sự kiện mà phải là một chuỗi. Kinh doanh có lúc lỗ, lúc lãi, nhưng trong một giai đoạn tài chính thì DN vẫn có lãi. Như vậy, vấn đề ở chỗ không phải khi nào chi phí đầu vào tăng thì DN cũng phải được tăng giá. Ngay cả ngành xăng dầu, trước khi đề xuất tăng giá, DN cũng kêu lỗ, nhưng đến cuối năm lại báo lãi, mức lãi mà ai nhìn vào cũng phát thèm.

Có thể nói, với cơ chế quản lý giá sữa như hiện nay thì có vẻ cơ quan quản lý còn quá hình thức và mang tính tức thời chứ không mang tính chiến lược. Ở đây, vấn đề là thông tin nguyên liệu đầu vào tăng giá của DN là đúng hay sai? Đã phù hợp chưa? Tôi cho rằng, muốn cơ chế quản lý giá có hiệu quả thì phải minh bạch. Nếu cơ quan quản lý không minh bạch thì vô tình đã để cho một số người được quyền quyết định số phận của đa số người. Chỉ cần một sự quản lý bất cẩn hoặc sai sót, yếu kém, hoặc không tử tế thì bao nhiêu người dân sẽ gánh hậu quả. Đối với thị trường nhạy cảm về giá như vậy thì cơ quan nhà nước không nên chỉ cho mình cái quyền giám sát mà không để các thành phần khác tham gia giám sát.

Ngay cả với Luật Giá, về bản chất là để bảo vệ người tiêu dùng, thị trường, đặc biệt là đối với những mặt hàng thiết yếu của đời sống và an ninh kinh tế. Ý tưởng của Luật Giá cũng chính là nhằm ngăn chặn sự lũng đoạn của các DN nắm giữ những khu vực kinh tế lớn. Thế nhưng, khi triển khai Luật Giá, đi vào từng trường hợp, nhất là với ngành sữa thì lại khác.

Chúng ta đã không bàn đến điều quan trọng là làm sao cho luật đi vào thực tiễn với sức mạnh được thực hiện một cách hiệu quả.

Ngoài câu chuyện quản lý giá sữa, vấn đề vùng nguyên liệu sữa của chúng ta cũng cần phải được xem lại. Thị trường sữa hiện nay đang phụ thuộc quá nhiều vào nhập khẩu. Trong khi đó ở các nước, giá sữa rất rẻ, thậm chí giá sữa tươi của họ còn rẻ hơn cả nước khoáng. Sự nghèo nàn, thiếu thốn nguyên liệu nội địa đã dẫn đến một thị trường sữa không phong phú.

 TS NGUYỄN NGỌC SƠN
(Trường Đại học Kinh tế - Luật TP.HCM)