Loay hoay việc rà phá bom, mìn

Rà phá bom, mìn là một khâu rất quan trọng trong triển khai xây dựng các dự án, công trình lớn. Với dự án xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành (Sân bay Long Thành) thì công tác rà phá bom, mìn cần một thời gian khá dài, do đó cần tính toán hợp lý để không gây ảnh hưởng đến tiến độ chung.

Tổng công ty cao su Đồng Nai sẽ bàn giao mặt bằng sớm cho dự án. Trong ảnh: Thanh lý cây cao su tại Khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn. Ảnh: V.NAM

Đến nay, rà soát để thực hiện rà phá bom, mìn vẫn đang vướng mắc ở một số quy định, do đó khó có thể triển khai sớm như mong muốn của Bộ Giao thông - vận tải. Đây là phần việc mà Đồng Nai đã chủ động đề xuất để tối ưu hóa thời gian nhằm sớm có mặt bằng sạch cho dự án.

* Mặt bằng sạch là phải rà phá bom, mìn xong

Theo kế hoạch của tỉnh và tiến độ đã đề ra, thời điểm bàn giao mặt bằng xây dựng Sân bay Long Thành giai đoạn 1 sẽ được “chốt” vào tháng 10-2020.

Đánh giá khả năng bàn giao mặt bằng để khởi công xây dựng sân bay, Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Quốc Hùng cho biết, tỉnh sẽ hết sức cố gắng hoàn thành đúng tiến độ cam kết. Cụ thể, đối với diện tích 1.810 hécta nằm trong diện ưu tiên giải phóng mặt bằng trước thì có 1.181 hécta là đất do Tổng công ty cao su Đồng Nai quản lý; 510 hécta là đất của các hộ gia đình, cá nhân và 118 hécta đất của các tổ chức khác. Toàn bộ diện tích nói trên đang được các cơ quan chức năng của tỉnh ráo riết thực hiện các thủ tục liên quan.

Đối với phần diện tích đất của Tổng công ty cao su Đồng Nai và các tổ chức khác, UBND tỉnh đã xem xét đơn giá bồi thường thiệt hại vườn cây cao su cũng như đơn giá bồi thường các tài sản trên đất và chỉ đạo Sở Tài nguyên - môi trường lập phương án bồi thường, hỗ trợ nhằm phê duyệt toàn bộ đất trong quý IV năm nay.

Cũng theo chỉ đạo của UBND tỉnh, đối với phần diện tích đất của hộ gia đình, cá nhân, UBND huyện Long Thành cũng phải nhanh chóng hoàn thiện hồ sơ, thủ tục kiểm kê, xác minh nguồn gốc trong năm nay. Theo kế hoạch, đầu năm 2020, khi có đơn giá bồi thường, hỗ trợ UBND tỉnh sẽ phê duyệt trong quý I và tiến hành chi trả cho người dân. “Tiến độ thực hiện giải phóng mặt bằng khu vực ưu tiên 1.810 hécta cơ bản đảm bảo yêu cầu, tỉnh sẽ nỗ lực bàn giao mặt bằng đúng hẹn để chủ đầu tư khởi công dự án Sân bay Long Thành giai đoạn 1. Phải xác định là dự án được ưu tiên hàng đầu về công tác giải phóng mặt bằng” - Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Quốc Hùng nói.

Theo ông Lại Xuân Thanh, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty hàng không Việt Nam (ACV), để đảm bảo tiến độ, dự án cần được bàn giao mặt bằng sạch, trong đó bao gồm cả việc hoàn thành công tác rà phá bom, mìn. Đây cũng chính là lý do công đoạn rà phá bom, mìn được đề xuất giao cho tỉnh Đồng Nai thực hiện. Ông Thanh chia sẻ: “Mặt bằng dự án được đền bù đến đâu sẽ thực hiện rà phá bom, mìn ngay đến đó, như vậy sẽ thuận lợi hơn là đền bù xong mới tổ chức rà phá bom, mìn. Khi bàn giao mặt bằng là hoàn toàn mặt bằng sạch có thể khởi công được”.

* Không dễ thực hiện

Trước đây, công tác rà phá bom, mìn là việc gây khá nhiều sự đắn đo cho các cơ quan liên quan vì khó xác định đơn vị nào phù hợp để thực hiện.

Nhưng để đảm bảo tiến độ, UBND tỉnh đã cùng Bộ Giao thông - vận tải đề xuất với Chính phủ giao cho Đồng Nai tổ chức thực hiện. Vừa qua, Chính phủ cũng đã đồng ý phương án giao cho Đồng Nai làm chủ đầu tư công tác rà phá bom, mìn cho dự án xây dựng Sân bay Long Thành.

Công việc tưởng chừng khá thuận lợi, nhưng khi xem xét đến nguồn vốn thì gặp một số vướng mắc. Chủ tịch UBND tỉnh Cao Tiến Dũng cho hay, tỉnh sẵn sàng thực hiện công đoạn rà phá bom, mìn cho dự án Sân bay Long Thành để đảm bảo thời gian. Tuy nhiên, trong báo cáo nghiên cứu khả thi (FS) thu hồi đất cho dự án lại không có hạng mục này. Như vậy, khoản tiền để chi trả cho rà phá bom, mìn có khả năng UBND tỉnh sẽ không thanh toán được. “Việc rà phá bom, mìn giao cho Đồng Nai làm là rất thuận lợi, nhưng sau đó khoản chi phí tỉnh sẽ không biết quyết toán vào đâu, không thể lấy từ nguồn 23 ngàn tỷ đồng tiền giải phóng mặt bằng để chi trả, vì làm như vậy là sai quy định” - Chủ tịch UBND tỉnh nói.

 Trong khi đó, quan điểm của Tổng công ty hàng không Việt Nam, khoản chi phí rà phá bom, mìn (khoảng 320 tỷ đồng) phải được tính vào nguồn vốn đầu tư xây dựng sân bay do chủ đầu tư chịu, không lấy từ nguồn vốn giải phóng mặt bằng của dự án.

Tuy nhiên, nếu nguồn tiền cho rà phá bom, mìn lấy từ nguồn vốn xây dựng sân bay theo Tổng công ty hàng không Việt Nam đề xuất lại không đảm bảo được vấn đề thời gian. Cụ thể, nếu muốn lấy kinh phí rà, phá bom mìn từ vốn xây dựng sân bay thì phải chờ báo cáo nghiên cứu khả thi của dự án xây dựng sân bay sau khi Quốc hội thông qua và Chính phủ phê duyệt, lúc đó mới thực hiện được. Lúc này rà phá bom, mìn trở thành dự án thành phần của dự án xây dựng sân bay và sẽ không thể thực hiện trước được.

Chủ tịch Hội đồng thành viên ACV Lại Xuân Thanh cho rằng, vướng mắc lớn nhất hiện nay của công tác rà phá bom, mìn là nếu giải quyết được vấn đề chi phí thì lại chậm tiến độ vì tỉnh Đồng Nai phải chờ không thể thực hiện rà phá bom, mìn ngay khi giải phóng mặt bằng. Do đó, đây là công việc tưởng chừng khá đơn giản nhưng thực tế lại không hề dễ dàng.

Vân Nam