Nghệ thuật từ hộp cơm trưa của học sinh Nhật Bản

Những hộp cơm cầu kỳ giúp trẻ làm quen với nhiều loại thực phẩm, không kén ăn. Tuy nhiên, việc tạo ra những hộp cơm này cũng gây áp lực cho các bà mẹ.

Ở Nhật Bản, những hộp cơm trưa được chuẩn bị sẵn để mang đến trường đã được nâng lên tầm nghệ thuật. Mỗi buổi sáng, trên khắp xứ sở hoa anh đào, các bà mẹ thức dậy thật sớm để chuẩn bị hộp cơm bổ dưỡng cho con, thường gọi là bento. Những hạt gạo dẻo thơm được tạo hình con gấu trúc với đôi mắt được cắt từ tấm rong biển khô, miếng xúc xích được chạm khắc trông như con bạch tuộc, trái cây được xiên qua bằng tăm để cố định thành một con vật đáng yêu nào đó. Và tất nhiên, mọi thứ đều được cân bằng dinh dưỡng, theo Washington Post ngày 13/10.

Một số bà mẹ còn bỏ nhiều công sức hơn để tạo ra kyara-ben (hay character bento), loại cơm hộp độc đáo được trang trí bằng các nhân vật truyện tranh nổi tiếng. Hãy tưởng tượng mèo Hello Kitty hoặc mèo máy Doraemon nằm trên một chiếc giường làm từ rau diếp, bao quanh là trứng ốp khuôn trái tim và hoa cà rốt.

Saori Inokuchi, một bà mẹ 36 tuổi có hai con lần lượt 4 và 5 tuổi, tham dự một lớp học đặc biệt để học cách chuẩn bị hộp cơm trưa cầu kỳ. "Tôi nghĩ mình sẽ mang lại hạnh phúc cho con nhờ những hộp bento đáng yêu", cô nói.

Inokuchi đến cùng Maya Minamisawa, người có 3 đứa con ở độ tuổi 8, 4 và 1, để học Tomomi Maruo cách làm bento theo chủ đề Pokémon. Maruo có một kênh Youtube và công ty Obento4kids, hướng dẫn các bài học về kyara-ben tại nhà.

Tomomi Maruo đang dạy các bà mẹ cách làm kyara-ben. Ảnh: Ko Sasaki

Những phụ nữ học cách nặn cơm thành hình Pikachu - một con Pokémon màu vàng, cách làm mắt từ miếng rong biển và lát phô mai, cách làm má hồng bằng thanh cua. Họ tạo những quả bóng Pokémon bằng cách dính một nửa quả cà chua bi với một nửa quả trứng cút, sau đó quấn một dải rong biển xung quanh, dán thêm một miếng phô mai hình tròn. 

Mất khoảng một tiếng để các bà mẹ hoàn thành bài tập này, dù Maruo đã nấu chín bông cải xanh và bí đỏ từ trước. Là một người chuyên nghiệp, Maruo hoàn thành trong 40 phút.

Maruo bắt đầu làm những hộp cơm kyara-ben khi con mình còn đi học mẫu giáo, hiện chúng đã 13 và 16 tuổi. Cô lập công ty đã được 13 năm và vô cùng tự hào khi có thể mang lại lời khuyên hữu ích cho các bà mẹ khác.

Kyara-ben chủ yếu được chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo để giới thiệu sự đa dạng của thực phẩm, ngăn trẻ kén ăn. Cách tiếp cận này thực sự hữu ích, phần lớn trẻ em Nhật Bản vui vẻ khi ăn cá và rau.

Tuy nhiên, cơn sốt kyara-ben cũng khiến những phụ nữ ở đất nước này chịu áp lực từ sự kỳ vọng rất lớn, đồng thời tạo rào cản cho những người không chỉ đơn thuần ở nhà nội trợ. Văn phòng nội các chính phủ Nhật Bản đã chỉ trích gay gắt việc chia sẻ rộng rãi một bài đăng trên blog của một bà mẹ cố gắng tạo ra những hộp cơm đáng yêu ngay cả khi rất mệt mỏi hoặc bận rộn. 

Nhiều phụ nữ mang thai buộc phải thôi việc, hoặc là vì tình trạng "quấy rối thai sản" (mata-hara) gây nhức nhối trong xã hội Nhật hiện nay, hoặc là vì văn hóa làm việc không ngừng nghỉ không thích hợp với cuộc sống gia đình. Các trường mẫu giáo Nhật Bản thường đặt gánh nặng lên vai các bà mẹ, từ việc may vá cho đến chuẩn bị cơm trưa.

Mạng Internet tràn ngập hình ảnh những hộp cơm kyara-ben. Đất nước này cũng có hàng trăm cuốn sách về chủ đề sáng tạo hộp cơm trưa cho con mang đến trường, với nhan đề kiểu như "Kyara-ben cho người mới: Bạn có thể làm hộp cơm Kyara-ben dễ thương một cách nhanh chóng vào một buổi sáng bận rộn!". Các cửa hàng bán đồ gia dụng cung cấp khuôn hình động vật để dễ dàng tạo hình cho cơm và trứng. Các siêu thị cũng bán tấm giấy lót dễ thương để cho vào hộp.

Một kênh truyền hình cáp hướng dẫn làm kyara-ben lấy cảm hứng từ các linh vật Nhật Bản. Thậm chí có những cuộc thi kyara-ben, nơi các bà mẹ đua nhau làm hộp cơm hấp dẫn nhất. Những ngày hội thao hoặc sự kiện khác ở trường thường biến thành cuộc đua ngầm của các bà mẹ khi họ có thể kiểm tra hộp cơm của những đứa trẻ khác.

Hộp cơm với chủ đề Pokémon. Ảnh: Ko Sasaki

Đây là một kiểu áp lực khiến các bà mẹ phải đau đầu. Một bản tin có tựa đề "Nguyên nhân là kyara-ben! Một cuộc chiến nổ ra giữa những bà mẹ vốn là bạn bè!" hồi đầu năm nay đã mô tả sự ganh đua khốc liệt. Một số trường mẫu giáo thậm chí bắt đầu cấm kyara-ben vì lo sợ tình trạng bắt nạt, những đứa trẻ cười nhạo các hộp cơm không đủ tiêu chuẩn.

Tất nhiên, nhiều người gièm pha điều này. "Tôi nhìn thấy hình ảnh kyara-ben trên Facebook và nhận ra chúng được chuẩn bị bởi các bà mẹ phải thức dậy từ lúc 4 hoặc 5h sáng. Tôi rất vui khi mình không phải là một bà mẹ Nhật Bản", một người phụ nữ viết trên trang web nấu ăn nổi tiếng Cookpad.

Nhưng Minamisawa và Inokuchi, hai người phụ nữ nội trợ, cho rằng lớp học làm kyara-ben mang lại nguồn cảm hứng cho mình. "Làm kyara-ben dễ hơn bạn tưởng", Minamisawa nói. Tuy nhiên, cô cũng cho rằng nhờ Maruo chuẩn bị kỹ lưỡng mọi thứ từ trước, cô ít gặp khó khăn hơn so với việc tự làm từ đầu.

Hầu hết ngày trong tuần, Minamisawa dành 15 đến 20 phút để làm mỗi hộp cơm cho từng đứa con của mình, mặc dù một hộp hoàn hảo hơn sẽ mất gấp đôi thời gian đó. "Khi bọn trẻ trở về nhà với hộp bento đã được ăn hết sạch, tôi vô cùng hạnh phúc", cô nói.