Kerry cảnh báo Trung Quốc về vùng phòng không mới

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Ảnh: AFP

Ông Kerry tới Trung Quốc trong chặng dừng chân thứ hai của chuyến công du châu Á. Ông được Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tiếp đón tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh. Hai nhà lãnh đạo sau đó có cuộc hội đàm tại đây. Ngoại trưởng Mỹ cũng gặp và hội đàm với người đồng cấp chủ nhà Vương Nghị cùng ngày.

Trong cuộc họp báo sau những cuộc gặp trên, Kerry nói rằng ông đã cảnh báo Bắc Kinh về những hành động đơn phương tiếp theo, trong bối cảnh có thông tin rằng Trung Quốc đang cân nhắc việc lập một vùng nhận dạng phòng không ở Biển Đông. Đây là vùng biển mà Trung Quốc có tuyên bố chủ quyền chồng lấn với một số nước ASEAN, trong đó có Việt Nam.

"Chúng tôi đã làm rõ rằng một hành động thiếu suy xét, không báo trước và đơn phương như vậy có thể gây nên những thách thức với người dân trong vùng và cả sự ổn định khu vực", AFP dẫn lời ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh.

Theo ông Kerry, bất cứ việc làm nào trong tương lai cũng cần được thực hiện một cách có trách nhiệm, công khai và minh bạch. Ông cho rằng Trung Quốc cần đáp ứng những tiêu chuẩn cao nhất của sự công khai để giảm nguy cơ hiểu nhầm.

Chuyến công du châu Á của nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ diễn ra vào thời điểm quan trọng của khu vực, khi các bất hòa đang bùng lên giữa Bắc Kinh và Tokyo về lịch sử Thế chiến II và ở quần đảo tranh chấp ở biển Hoa Đông. Quan hệ giữa hai cường quốc châu Á ở mức thấp nhất trong những năm gần đây.

Vấn đề Triều Tiên cũng là ưu tiên trong chương trình nghị sự của ông Kerry. Washington hy vọng Bắc Kinh sẽ giúp đỡ trong việc thúc giục đồng minh của họ hành động "có ý nghĩa", hướng tới phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên.

Sau cuộc hội đàm với Ngoại trưởng Vương Nghị, ông Kerry nói với các phóng viên rằng cuộc gặp có tính xây dựng, rất tích cực, và ông rất vui vì hai bên đã có cơ hội để thảo luận chi tiết một số thách thức của Triều Tiên.

Ngoại trưởng Kerry không đề cập đến vấn đề an ninh hay các bất đồng khác giữa Mỹ và Trung Quốc, nhưng lưu ý rằng "chúng tôi thành công trong việc chỉ ra những điều mà chúng tôi vẫn coi là các vấn đề lớn, cần tiếp tục có tinh thần xây dựng như Syria, Afghanistan và Iran".

"Trung Quốc sẵn sàng làm việc với Mỹ", Ngoại trưởng Vương Nghị nói. "Để chúng ta có thể thực sự phản ánh nguyên tắc không đối đầu, không xung đột, tôn trọng lẫn nhau và hợp tác cùng có lợi trong tất cả các khía cạnh của mối quan hệ hai bên".

Lo ngại về đụng độ trên không hoặc trên biển ở khu vực quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư tại biển Hoa Đông tăng cao sau khi Bắc Kinh tuyên bố thiết lập vùng nhận dạng phòng không ở khu vực này cuối năm ngoái. Tàu tuần tra của Trung Quốc và Nhật Bản thường xuyên chạm mặt trong vùng nước gần quần đảo.

Tại Biển Đông, nơi Trung Quốc có tuyên bố chủ quyền chồng lấn với một số quốc gia Đông Nam Á, Bắc Kinh liên tục gia tăng các hành động khẳng định chủ quyền một cách cứng rắn.

Trong bài phát biểu đêm qua trước khi rời Seoul, chặng đầu tiên của chuyến công du châu Á, ông Kerry tái khẳng định các đảo, mà Trung Quốc gọi là Điếu Ngư còn Nhật Bản gọi là Senkaku, thuộc phạm vi hiệp ước an ninh Mỹ-Nhật. Theo đó, Mỹ sẽ can thiệp thay mặt cho Nhật Bản nếu quần đảo bị tấn công bởi một nước thứ ba.

Tuy nhiên, ông Kerry đã kiềm chế khi không nêu bật chuyến thăm gây tranh cãi của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đến đền Yasukuni hồi tháng 12/2013. Chuyến thăm này khiến cả Bắc Kinh và Seoul nổi giận, trong khi Washington cũng tỏ ý không hài lòng.

Khánh Lynh