Tranh cãi về vụ xử tử dài 20 phút ở Mỹ

Tử tù Dennis McGuire và nạn nhân Joy Stewart bị y cưỡng hiếp rồi đâm chết năm 1989. Ảnh: UPI

Dennis McGuire, một tội phạm giết người ở bang Ohio, Mỹ, vừa bị xử tử hôm 16/1. Allen Bohnert, luật sư của ông, mô tả cái chết này là một "sự thử nghiệm thất bại và đau đớn".

Theo AP, tuần trước, ông Bohnert đã cố gắng ngăn cuộc xử tử thân chủ và lập luận rằng phương pháp chưa được thử trước này có thể dẫn đến một hiện tượng y khoa gọi là "đói không khí", khiến tử tù bị "đau đớn và kinh hãi" khi nỗ lực giành lấy từng hơi thở.

Con trai của McGuire, cũng tên là Dennis, và con gái Amber, hôm qua tuyên bố sẽ khởi kiện về cái chết của cha mà họ cho rằng chẳng khác gì một hình thức tra tấn.

McGuire, 53 tuổi, đã hít thở rất mạnh suốt một trong những vụ hành hình dài nhất kể từ khi Ohio lập lại hình phạt xử tử năm 1999. Từ lúc thuốc độc bắt đầu được tiêm vào đến lúc McGuire được tuyên bố đã chết vào 10h53 sáng là 25 phút. Các cuộc tử hình theo phương pháp cũ thường ngắn hơn rất nhiều và không khiến tử tù phát ra những âm thanh như McGuire.

Các quan chức nhà tù đã tiêm vào tĩnh mạch của McGuire hai loại thuốc, thuốc an thần midazolam và hydromorphone giảm đau, để tử hình ông vì gây ra vụ hiếp dâm và đâm chết cô dâu đang mang thai Joy Stewart năm 1989. Phương pháp này được phê duyệt sau khi nguồn cung một loại thuốc an thần mạnh thường dùng trước đó bị cạn kiệt. 

Điều bất thường trong vụ tử hình McGuire là sau khi thuốc bắt đầu ngấm vào cơ thể, ông nằm bất động khoảng hơn 5 phút, sau đó đột ngột giãy giụa, cổ phát ra những âm thanh như bị nghẽn, ngực và bụng trồi lên thụp xuống và thở dốc suốt hơn 10 phút tiếp theo. Thông thường, những cử động trên diễn ra ngay đầu quá trình tiêm thuốc và sau đó, tử tù sẽ bất động.

"Ôi chúa ơi", con gái ông, Amber, thét lên khi chứng kiến những giây phút cuối cùng của cha. 

5 phút trước khi McGuire bị hành hình, giám đốc nhà tù Ohio Gary Mohr còn bày tỏ tin tưởng rằng vụ xử tử này sẽ rất "nhân đạo, xứng đáng, phù hợp với luật pháp".

McGuire đã bị trói vào cáng khi các nhân viên y tế đưa kim tiêm vào tĩnh mạch trên cánh tay ông. Ông liên tục cảm ơn trưởng nhóm hành hình. Sau đó, ông cảm ơn gia đình của nạn nhân Stewart, những người chứng kiến vụ xử tử, vì "những lời lẽ tốt đẹp" trong lá thư họ gửi cho ông.

"Các con của cha, cha yêu các con. Cha sẽ lên thiên đường. Hẹn gặp lại các con ở trên ấy", McGuire nói với gia đình.

Luật sư bào chữa Jon Paul Rion cho biết tinh thần của gia đình McGuire bị xáo trộn nghiêm trọng bởi vụ xử tử mà họ tin là vi phạm quyền hiến định. "Tất cả công dân có quyền hy vọng rằng họ sẽ không bị đối xử hay xử phạt theo một cách tàn nhẫn và bất thường", ông Rion nói.

Phát ngôn viên nhà tù Ohio JoEllen Smith không đưa ra bình luận về việc vụ tử hình đã diễn ra như thế nào, nhưng cho biết một bản đánh giá sẽ được tiến hành như thông thường. Tuy nhiên, cơ quan này cũng không công bố tiến trình thời gian của vụ tử hình McGuire cùng ngày như lâu nay, mà cho biết sẽ cung cấp sau.

Việc chọn thuốc để xử tử ở Mỹ liên quan đến nhiều vấn đề chứ không chỉ là tác dụng của chúng. Những yếu tố tác động đến việc chọn thuốc là quan điểm chính trị về việc tử hình, các câu hỏi về y đức và sự bảo vệ của hiến pháp trước những hình phạt tàn nhẫn.

Trợ lý bộ trưởng Tư pháp Mỹ Thomas Madden lập luận rằng, dù hiến pháp cấm hình phạt tàn nhẫn, điều đó không có nghĩa là tử tù được quyền chết theo cách không gây đau đớn.

Thẩm phán Mỹ Gregory Frost cũng đứng về phía chính quyền. Tuy nhiên, theo yêu cầu của các luật sư McGuire, ông đã ra lệnh các nhân viên chụp ảnh và bảo quản các lọ thuốc, bao bì và các kim tiêm.

Bang Ohio, trong những năm gần đây sử dụng pentobarbital, một dạng của thuốc độc được dùng để giết chó và mèo. Tuy nhiên, nguồn cung loại thuốc này cho bang đã cạn kiệt do nhà sản xuất không muốn dùng nó vào việc xử tử. Một số vụ tử hình trước đây bằng pentobarbital từng gặp trục trặc nhưng về đặt kim tiêm, chứ không phải về tác dụng của thuốc.

Bang Ohio dự kiến tiến hành thêm 5 vụ tử hình trong năm nay, và vụ tiếp theo sẽ diễn ra vào ngày 19/3. Các bang sẽ bằng mọi giá tìm ra nguồn cung thuốc độc pentobarbital, vì các tòa án có thể đòi phải chứng minh độ tin cậy của các loại thuốc mới, Richard Dieter, giám đốc điều hành Trung tâm Thông tin Tử hình, tổ chức phản đối hình phạt này, cho hay.

"Các thẩm phán sẽ nhận ra rằng những lời cảnh báo về các phương pháp chưa được thử nghiệm không phải là báo động giả", ông nói.

Vụ án Stewart đã bị bỏ lơ suốt 10 tháng, cho đến khi McGuire, người lúc đó đang bị giam do một vụ tấn công khác và hy vọng được cải thiện tình trạng pháp lý, bất ngờ nói với các nhà điều tra rằng ông có thông tin về cái chết của cô. Tuy nhiên, âm mưu đổ tội cho anh rể của McGuire đã nhanh chóng bị phanh phui và ông bị buộc tội giết Stewart. 

Hơn 10 năm sau, các bằng chứng về DNA mới xác nhận tội danh của McGuire và ông đã thừa nhận hành vi của mình trong bức thư tháng trước. Các luật sư cho rằng McGuire từng bị lạm dụng về tinh thần lẫn thể xác khi còn bé, đồng thời chức năng não suy giảm đã khiến ông dễ bị thôi thúc hành động.

"Chúng tôi đã tha thứ cho ông ta, nhưng điều đó không có nghĩa là ông ta không cần phải trả giá cho hành động của mình", gia đình Stewart nói trong một thông báo sau vụ xử tử McGuire.

Anh Ngọc