Xây dựng gia đình văn hóa đi vào chiều sâu

Hơn 95% gia đình trên địa bàn tỉnh được công nhận gia đình đạt chuẩn văn hóa trong năm qua đã cho thấy nỗ lực của mỗi gia đình cũng như các ban, ngành, đoàn thể và địa phương trong thực hiện phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa.

Gia đình anh Phạm Cẩm Bạch (KP.4, phường Trảng Dài, TP.Biên Hòa) điển hình tiêu biểu trong xây dựng gia đình ấm no, hòa thuận. Ảnh: L.Na

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, siết chặt việc bình xét các danh hiệu văn hóa ở ấp, khu phố… là những việc làm góp phần xây dựng gia đình văn hóa ngày càng đi vào chiều sâu và thực chất, giảm bệnh thành tích.

* “Hạt nhân” là các gia đình

Theo Sở Văn hóa - thể thao và du lịch, Chủ nhiệm Chương trình 4 (xây dựng gia đình văn hóa), tùy vào tình hình thực tế, ở địa phương sẽ triển khai thực hiện các tiêu chí xây dựng gia đình văn hóa phù hợp. Các ban, ngành, đoàn thể liên quan đã phát động nhiều phong trào như: Xây dựng “Gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc”, “Gia đình 5 không, 3 sạch” của Hội Liên hiệp phụ nữ; “Ông bà mẫu mực, con cháu hiếu thảo” của Hội Người cao tuổi; “Cựu chiến binh gương mẫu” của Hội Cựu chiến binh… Hầu hết các phong trào này đều lấy gia đình là hạt nhân để xây dựng gia đình văn hóa ở cơ sở. 

Nhiều gương điển hình trong cuộc sống trên các lĩnh vực đã được tôn vinh, tạo sự lan tỏa trong cộng đồng như: gia đình sản xuất kinh doanh giỏi, tiêu biểu có gia đình anh Ưng Cún Tắc (dân tộc Hoa) xã Bảo Quang (TP.Long Khánh); gia đình hiếu học tiêu biểu Phạm Đức Cường (thị trấn Vĩnh An, huyện Vĩnh Cửu); gia đình ấm no, hòa thuận Phạm Cẩm Bạch (KP. 4, phường Trảng Dài, TP.Biên Hòa); gia đình hạnh phúc, phát triển bền vững tiêu biểu có gia đình ông Phùng Phu Hiền (xã Sông Ray, huyện Cẩm Mỹ)…

Ở những gia đình này có nhiều thế hệ sống với nhau đầm ấm, hạnh phúc, nuôi dạy con cháu thành đạt. Họ là tấm gương về sự yêu thương và đùm bọc lẫn nhau, về sự bình đẳng giữa các thành viên trong gia đình. Qua đó, góp phần làm chuyển biến nhận thức về vị trí, vai trò của mỗi người, mỗi gia đình trong xây dựng nếp sống văn minh, tuân thủ pháp luật, giữ gìn, phát huy các giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp.

* Siết chặt các danh hiệu văn hóa

Quá trình thực hiện phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, Sở Văn hóa - thể thao và du lịch đã hướng dẫn các đơn vị cấp huyện triển khai công tác đăng ký gia đình văn hóa đến tận cơ sở; điều chỉnh, bổ sung các tiêu chí sát thực tế, nâng cao chất lượng danh hiệu ấp, khu phố văn hóa.

Chị Nguyễn Thị Dung, Phó ban công tác Mặt trận ấp 2 xã Suối Nho (huyện Định Quán) cho biết: “Việc bình xét hằng năm được thực hiện theo hình thức họp công khai trong từng tổ, ấp dựa trên các tiêu chí đã quy định. Công tác bình xét được thực hiện khá nghiêm túc, dựa trên ý kiến thống nhất của cả tập thể”. Theo đó, những gia đình được công nhận đạt chuẩn văn hóa phải đảm bảo tất cả các tiêu chí như: thực hiện tốt quy định nếp sống văn hóa trong việc cưới, việc tang; gia đình  không có người mắc tệ nạn xã hội mại dâm, ma túy, cờ bạc… Nếu thiếu hoặc thực hiện không đúng tiêu chí thì không được công nhận.

Gia đình ông Phùng Phu Hiền điển hình tiêu biểu trong xây gia đình hạnh phúc, phát triển bền vững xã Sông Ray (huyện Cẩm Mỹ). Ảnh: L. Na

Là địa phương có đông đồng bào dân tộc sinh sống, ở xã Bảo Quang (TP.Long Khánh) việc thực hiện bình xét các danh hiệu văn hóa được thực hiện một cách nghiêm túc. Theo Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ xã Bảo Quang Thị Tuyền, công tác xây dựng gia đình văn hóa ở Bảo Quang được triển khai gắn với xây dựng gia đình hạnh phúc. Xã đã thành lập nhiều mô hình như: gia đình đồng bào dân tộc không có người vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội tại các tổ 2, 3, 4, và tổ 6, ấp Lác Chiếu; tổ phụ nữ xanh, sạch, đẹp, an toàn; tổ hội viên nòng cốt dân tộc Chơro… Các mô hình hoạt động hiệu quả, góp phần đưa các tiêu chí bình xét danh hiệu gia đình văn hóa ngày càng thực chất hơn. 

Bà Bùi Thị Bích, Trưởng KK.10 (phường An Bình, TP.Biên Hòa) rất ủng hộ việc “siết chặt” danh hiệu như cách làm hiện nay của nhiều địa phương. “Năm 2018, khu phố chúng tôi có 735 gia đình đăng ký danh hiệu gia đình văn hóa. Cuối năm, 732 hộ đạt danh hiệu và có 3 hộ bị “cắt” danh hiệu vì không đóng các khoản phí theo đúng quy định pháp luật” - bà Bích nói.

Theo Phó giám đốc Sở Văn hóa - thể thao và du lịch Nguyễn Thị Mộng Bình, ở góc độ nào đó, có lúc, có nơi xây dựng gia đình văn hóa, bình xét danh hiệu văn hóa vẫn còn mang tính hình thức song không phủ nhận các phong trào đã tạo môi trường văn hóa lành mạnh ở cơ sở, nhất là gắn chặt tình đoàn kết, tương trợ lẫn nhau của bà con lối xóm. Bên cạnh đó, việc tăng cường công tác kiểm tra, giám sát; biểu dương khen thưởng kịp thời những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong xây dựng gia đình, ấp khu phố văn hóa đã góp phần đưa phong trào đi vào chiều sâu, khơi dậy niềm tin, thi đua sáng tạo trong nhân dân.              

Ly Na