Nguyễn Đình Quốc Văn: Chàng 'lực sĩ' trong làng nhiếp ảnh Đồng Nai

Nếu theo quan niệm của cố nhà văn Nam Cao: kẻ mạnh không phải là kẻ giẫm lên vai người khác... mà là kẻ giúp đỡ người khác trên đôi vai của mình - thì nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Đình Quốc Văn chính là chàng "lực sĩ" trong làng nhiếp ảnh Đồng Nai.

Chân dung nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Đình Quốc Văn. Ảnh: H.Quy

Nếu theo quan niệm của cố nhà văn Nam Cao: kẻ mạnh không phải là kẻ giẫm lên vai người khác... mà là kẻ giúp đỡ người khác trên đôi vai của mình - thì nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Đình Quốc Văn chính là chàng “lực sĩ” trong làng nhiếp ảnh Đồng Nai.

Trong vai trò Trưởng ban Nhiếp ảnh tỉnh nhà, tròn 2 nhiệm kỳ anh đã tạo dựng nên một “đội quân” hùng hậu, cả về quân số và phong trào. Cứ dõi theo hoạt động sáng tác ban chuyên ngành do Quốc Văn phụ trách, tận tường chứng kiến từng bước đi nghệ thuật mà anh vạch ra cho “anh em” (từ ngữ mà anh yêu mến gọi chung hội viên Ban Nhiếp ảnh), chắc chắn không khỏi ngưỡng mộ cái tâm, cái tầm và cái tài của một “thủ lĩnh”.

* Từ một nghệ sĩ sáng tác tự do...

Tham gia sinh hoạt và thành danh từ Câu lạc bộ Nhiếp ảnh Gia Định (TP.Hồ Chí Minh), anh Quốc Văn đặt ra tiêu chí hoạt động cho riêng mình: phải đổi mới, không đi theo lối mòn, luôn cập nhật xu hướng nhiếp ảnh trên thế giới. Bằng tài năng bẩm sinh, cùng sự trau dồi kiến thức, kỹ thuật, đồng thời học hỏi, trao đổi kinh nghiệm sáng tác cùng chủ nhiệm Hoàng Trung Thủy và anh chị em trong câu lạc bộ, Nguyễn Đình Quốc Văn sớm trở thành một nhiếp ảnh gia có tiếng trên mảnh đất “Nhà Bè nước chảy chia hai”.

Cách chụp street life, kỹ thuật chụp ảnh chuyển động, kỹ thuật xử lý photoshop và khai thác các nguồn sáng không thể tạo ra một cản trở nào với “tay máy” trẻ. Các thành tích cứ thế xếp hàng tìm đến Quốc Văn, thêm một lần khẳng định được cái tài của chàng nghệ sĩ sinh ra và lớn lên nơi vùng quê Đắk Lắk. Những năm ấy, Nguyễn Đình Quốc Văn khiến người ta nể phục vì phong độ sáng tác của mình. Cuộc thi nào có Quốc Văn tham gia và đoạt giải, công chúng ngầm hiểu rằng đó là một sân chơi “có uy tín”. Tên tuổi và tác phẩm của anh phần nào “đảm bảo” cho chất lượng của nhà tổ chức. Không phải bất kỳ nghệ sĩ tài hoa nào cũng làm được điều ấy.

Xem lại những bức ảnh đã tạo nên mốc son trong sự nghiệp của Quốc Văn, mới thấy thành công đến với anh không phải tình cờ. Anh trải qua quá trình nỗ lực rất lớn, tận dụng triệt để năng khiếu bẩm sinh và những kỹ thuật tự mình tìm tòi, khám phá… Chắc chắn người xem phải gật gù thán phục rằng, không phải bởi sự trợ giúp của các phần mềm chỉnh sửa, cũng không phải do sức khỏe hay tầm vóc “vai năm tấc rộng” của tuổi trẻ, mà chính sự cầu toàn nơi chàng trai ấy mới là “căn nguyên” của những tác phẩm nghệ thuật đỉnh cao. Không lưỡng lự, do dự hay tiếc nuối, ngay cả khi hình ảnh đã ổn, chỉ cần thấy chưa hài lòng, Quốc Văn sẽ quyết tâm làm lại đến cùng, cho đến khi chụp được một tác phẩm ưng ý.

Về Đồng Nai, tham gia Ban Nhiếp ảnh Hội Văn học nghệ thuật Đồng Nai, Nguyễn Đình Quốc Văn vẫn là mình, phát huy toàn bộ những sở trường, sở đoản trong nhân cách, phong cách và tư cách với anh em. Giản dị, nhưng không quá tuềnh toàng. Không khiêm tốn, nhưng cũng không quá tự cao. Anh thừa nhận tất cả những gì thuộc về cái “tôi”, dù là ưu hay khuyết. Chẳng bao lâu, nhất loạt hội viên Ban Nhiếp ảnh tin tưởng gửi vào anh trọng trách cao nhất. Từ đây, chàng thủ lĩnh Nguyễn Đình Quốc Văn bắt đầu vai trò chèo lái con thuyền nhiếp ảnh Đồng Nai vươn ra biển lớn.

* … Đến người thủ lĩnh khuấy động phong trào

Kinh nghiệm tổ chức, lãnh đạo được hun đúc từ những năm làm Phó chủ nhiệm Câu lạc bộ Nhiếp ảnh Gia Định đủ để Quốc Văn tiếp nhận trọng trách mới một cách dễ dàng. Không bị phân tán bởi những ý kiến trái chiều khi mạnh dạn thử nghiệm cách làm mới, không bị định hướng bởi số đông hay dư luận, Quốc Văn luôn kiên định với lập trường và ý tưởng của mình, bảo vệ chúng bằng những lập luận xác đáng, thuyết phục, mang lại hiệu quả tốt nhất cho hội viên.

Tác phẩm Một mình của nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Đình Quốc Văn

Trong lòng những nghệ sĩ miền Đông, Liên hoan Ảnh Đông Nam bộ 2015 do Đồng Nai đăng cai mãi mãi không thể nào quên, bởi phương pháp tổ chức, thực hiện, bởi những câu chuyện nghĩa tình xoay quanh nghệ thuật và cháy hết mình vì nghệ thuật mà chính Nguyễn Đình Quốc Văn, Trưởng ban Tuyên giáo Thị ủy Long Khánh Phạm Văn Hoàng khi ấy đồng thời là hội viên Ban Nhiếp ảnh, nghệ sĩ nhiếp ảnh gạo cội - lão tướng Bùi Viết Đồng và anh em văn nghệ sĩ bốn phương cùng nhau viết lên.

Năm 2016, không quản mưa như trút trên mảnh đất Phan Rang - Tháp Chàm (tỉnh Ninh Thuận), Quốc Văn đứng phân tích chủ đề cuộc thi Marathon, vạch ra hướng sáng tác cho “đội nhà” dựa trên thế mạnh của từng cá nhân trong ban, dưới trời mưa không dù, không mũ. Mọi người trật tự vây tròn quanh anh. Tất cả nhìn anh, nghe anh bằng thái độ tâm phục, khẩu phục…

Bao năm Quốc Văn làm trưởng ban, là bấy nhiêu năm Đồng Nai đoạt thứ hạng cao trong các kỳ liên hoan khu vực. Thành tích của Nguyễn Thành An, Lò Văn Hợp, Nguyễn Hòa, Nguyễn Mạnh Hà…  đoạt được trên các sân chơi nhiếp ảnh gần đây khẳng định “con mắt xanh” người thủ lĩnh không “nhắm” sai người. Họ chứng minh tầm nhìn của anh khi chọn lựa những nhân tố mới tham gia các trại sáng tác cấp tỉnh, cấp bộ là có cơ sở. Họ đã cùng anh, thay anh mang vinh quang về cho đồng đội, đưa phong trào nhiếp ảnh Đồng Nai ngày càng phát triển mạnh mẽ.

* Và một “âm bản” không phải ai cũng biết

Quốc Văn hiếm khi chia sẻ về đời tư cá nhân hay thậm chí cả sự nghiệp của mình. Cuộc sống mỗi ngày của Quốc Văn đôi khi vẫn là ẩn số với nhiều người, chỉ thấy anh có thể bỏ ra rất nhiều thời gian, công sức và đôi khi là tiền bạc để tổ chức, tham gia những chuyến đi dài ngày cùng anh em, như không vướng bận chuyện gia đình. Có một “âm bản” trong cuộc đời nghệ sĩ của Quốc Văn, chỉ rất ít người thấy được: anh sinh ra đã mang trong mình dòng máu nghệ thuật của cha - nhạc sĩ Hằng Vang và thừa hưởng những đức tính chuẩn mực của người mẹ làm công tác giáo dục.

Tác phẩm Cung đàn xưa của nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Đình Quốc Văn

Ở Quốc Văn toát lên chất phong lưu, quý tộc, dù anh có giản dị, gần gũi đến mấy. Người vợ tháo vát, đảm đang, quán xuyến chu toàn từ kinh tế gia đình đến đối nội, hướng ngoại chính là hậu phương vững chắc, để anh tự do đi “săn”, đi chụp, để vẫy vùng, lênh đênh cùng chiến sĩ trên đảo Trường Sa, để ung dung “vác tù và hàng tổng” hết ngày này sang tháng khác. Người bạn đời luôn ủng hộ, thấu hiểu và sẻ chia, Quốc Văn cứ thế mà dạo bước thảnh thơi trên con đường nghệ thuật, mà cống hiến, không bị phân tâm bởi cơm áo gạo tiền, không mất thời giờ giải thích với “nửa kia” những tác phẩm nude nghệ thuật.

Đầu năm 2019, Quốc Văn nhất mực từ chối sự tín nhiệm của anh em Ban Nhiếp ảnh với nguyên nhân sức khỏe. Lúc ấy, tôi mới giật mình nhìn lại, nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Đình Quốc Văn tôi gặp gần chục năm trước, nay giọng nói đôi lúc đã ngắt quãng bởi huyết áp không ổn định, nhịp tim cũng biến đổi thất thường theo cảm xúc. Nếu không bởi lý do chính đáng và duy nhất ấy, không dễ gì anh được “cởi bỏ” vai trò của một “thủ lĩnh” mà Ban Nhiếp ảnh giao phó. Không trực tiếp chèo lái con thuyền nhiếp ảnh Đồng Nai, nhưng chàng “lực sĩ” của làng nhiếp ảnh đã, đang và vẫn mãi đồng hành với anh em nghệ sĩ tỉnh nhà...

Huyền Quy