Trung Quốc giảm chặn ngư dân Philippines ra bãi cạn Scarborough

Trung Quốc gần đây được cho là giảm quy mô hoạt động ngăn ngư dân Philippines đến khu vực gần bãi cạn Scarborough.

Hình ảnh tàu giám sát Trung Quốc hoạt động gần bãi cạn Scarborough do hải quân Philippines chụp ngày 11/4/2012. Ảnh: Philippines Navy.

Các tàu Philippines đánh bắt cá ở gần bãi cạn Scarborough trong ba tuần qua không bị tàu Trung Quốc ngăn cản, SCMP dẫn lời giáo sư Rommel Banlaoi, giám đốc Trung tâm Tình báo và Nghiên cứu An ninh Quốc gia, nhóm nghiên cứu phi chính phủ ở Philippines, cho biết.

Bãi cạn Scarborough nằm cách bờ biển Philippines khoảng 230 km. Đây là tâm điểm tranh chấp giữa Philippines và Trung Quốc. Bắc Kinh kiểm soát khu vực này từ năm 2012 và thường xuyên triển khai tàu hải cảnh tới khu vực.

"Đây là một dấu hiệu cho thấy vẫn có điểm tích cực", ông Banlaoi nói bên lề Đối thoại Shangri-la, diễn đàn an ninh khu vực thường niên diễn ra cuối tuần trước ở Singapore.

Theo ông, một "dấu hiệu tốt" khác là hải quân Philippines đã có thể tuần tra gần bãi Cỏ Mây mà không bị hải quân Trung Quốc quấy rối. Bãi Cỏ Mây thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam nhưng Trung Quốc và Philippines cũng tuyên bố chủ quyền.

Bắc Kinh đang ngày càng có nhiều hành động kiên quyết để củng cố tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, động thái khiến Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter phải cảnh báo về nguy cơ tạo ra "Vạn Lý Trường Thành tự cô lập".

Một nguồn tin thân cận với hải quân Trung Quốc nói Bắc Kinh đang tìm cách giảm mức độ thù địch với Manila trước khi tòa án quốc tế có phán quyết về vụ kiện của Philippines.

"Tòa Trọng tài Thường trực ở The Hague dự kiến có phán quyết về vụ kiện của Manila đối với 'đường 9 đoạn' của Bắc Kinh trong tháng này. Đây là một lý do khiến Trung Quốc nhượng bộ ở bãi cạn Scarborough", nguồn tin cho biết.

Andrei Chang, người sáng lập tạp chí quân sự Kanwa Asian Defense, nhận định Trung Quốc chọn cách tiếp cận thận trọng sau khi Lầu Năm Góc cảnh báo sẽ "có hành động" nếu Trung Quốc cải tạo đất tại bãi cạn Scarborough.

"Bãi cạn Scarborough rất khác so với các đá còn lại trong quần đảo Trường Sa vì nó gần với căn cứ quân sự Mỹ ở Philippines", Chang nói. Manila hồi đầu năm thông báo đã mở cửa ít nhất 8 căn cứ quân sự cho các lực lượng Mỹ, trong đó có hai căn cứ không quân ở Pampanga, cách bãi cạn Scarborough 330 km.

Li Jie, chuyên gia quân sự ở Bắc Kinh, nói Trung Quốc sẽ duy trì quan hệ hữu nghị trước khi tân tổng thống mới đắc cử Philippines Rodrigo Duterte nhậm chức vào cuối tháng này.

Vị trí bãi cạn Scarborough. Đồ họa: Al Jazeera.

Như Tâm