Tử tù Nhật không dám tin vào tự do sau 45 năm chờ chết

Hai chị em nhà Hakamada sau khi ông được rời nhà tù. Ảnh: AsahiShimbun

Khi được người chị báo về vụ xét xử lại, Iwao Hakamada, tử tù người Nhật đã ngồi tù 48 năm, kiên quyết không tin. "Nói dối!", ông Hakamada, 78 tuổi, nói với chị Hideko Hakamada, 81 tuổi. 

Bà đến thăm ông tại Nhà giam Tokyo hôm 27/3 và đưa ông xem quyết định của tòa án quận trong việc mở lại vụ án. Chị em nhìn nhau qua tấm nhựa trong suốt phân cách tù nhân và thân nhân. 

Đó là cuộc gặp đầu tiên của họ trong ba năm rưỡi. 

Ông Hakamada bị kết tội giết 4 người một nhà trong một vụ cướp của, và đốt nhà ở tỉnh Shizuoka năm 1966. Võ sĩ đấm bốc chuyên nghiệp một thời này thường từ chối gặp chị gái và những người khác, cho dù họ liên tục xin gặp ông.  Dây thần kinh của ông căng ra hàng thập kỷ dưới sức ép của bản án treo cổ, không biết ngày nào sẽ là ngày cuối của cuộc đời.

"Một cuộc xét xử lại sẽ được tổ chức", bà Hideko, mắt ngấn lệ, nói với em trai về điều mà ông đã cầu nguyện sẽ xảy ra, kể từ khi tòa tuyên án treo cổ ông năm 1980. "Tòa án quận cuối cùng cũng công nhận đơn kháng cáo vô tội của em", bà nói. 

Vẫn không tin, Hakamada thốt lên: "Vụ án đã qua rồi. Hãy về nhà đi".  

Sáng hôm đó, Tòa án quận Shizuoka lệnh xét xử lại Hakamada, sau đơn kháng cáo thứ hai của ông. Tòa án kết luận các kết quả thử ADN mới cho thấy việc kết án ông có thể đã dựa trên bằng chứng sai lầm. Quyết định này đồng nghĩa với việc cuối cùng ông cũng được thả, sau gần 48 năm kể từ lúc ông bị bắt. 

Ông Hakamada được phép gói ghém đồ đạc tư trang và gặp chị tại phòng tiếp đón tại trại giam. Khi ông xuất hiện trong phòng, bà Hideko chạy tới chỗ ông, gọi tên ông. "Mừng em về nhà", bà nói với giọng run rẩy, và vỗ nhẹ vào vai ông. Ông Hakamada chỉ gật đầu. 

Trong chiếc áo ngắn tay màu vàng, ông rời Nhà giam Tokyo vào khoảng 17h20. Ông đi thẳng đến chiếc xe đang chờ, bất chấp hàng chục nhà báo đợi sẵn để chụp ảnh và phỏng vấn. Ông đã tăng cân khi ở tù và mái tóc thưa đi.

Ông Hakamada bị buộc tội giết hại giám đốc một công ty chế biến tương, vợ, con trai và con gái ông này năm 1966. Thi thể của họ được phát hiện trong đống đổ nát, sau khi nhà họ bị lửa thiêu rụi sáng sớm 30/6 năm đó. 

Hakamada làm việc tại nhà máy của công ty vào thời điểm đó. Ông bị bắt hồi tháng 8 và truy tố dựa trên bản cung mà các công tố viên khẳng định là do ông đưa  ra.

Một cựu giáo viên 69 tuổi tại thành phố Shimizu, tỉnh  Shizuoka, còn nhớ rõ về những thiếu niên, con của giám đốc, vào đêm trước khi thi thể của các em được tìm thấy. Ông này đang làm gia sư cho cậu bé 14 tuổi trong phòng của cậu. Tại phòng bên cạnh, một gia sư khác đang dạy riêng cho người chị 17 tuổi của cậu. Cô gái cảm thấy hào hứng vì ba ngày nữa sẽ được dự buổi hòa nhạc của nhóm The Beatles ở Tokyo. 

Nhà giáo này biết về vụ giết người vào ngày hôm sau. Khi Hakamada bị bắt, ông thở phào nhẹ nhõm. Nhưng ông cũng nhớ ông từng bối rối trước tuyên bố của các nhà điều tra hơn một năm sau vụ giết người, rằng 5 miếng vải dính máu được phát hiện trong bể miso tại nhà máy. Các công tố viên tranh luận trong phiên xử rằng ông Hakamada đã mặc những miếng đồ này khi giết gia đình giám đốc. Tuy nhiên nhà giáo thắc mắc vì sao những nhà điều tra đã không mở một cuộc tìm kiếm toàn diện ngay từ đầu. 

"Ai sẽ chịu trách nhiệm về việc đổ tội sai trái cho con người này?", người đàn ông nói. "Tôi muốn biết sự thật, thực sự ai đã phạm tội giết người". 

Ông Iwao Hakamada rời một khách sạn ở Tokyo cùng chị gái Hideko hôm 28/3. Ảnh: AsahiShimbun

Một quan chức cấp cao trong cơ quan cảnh sát tỉnh Shizuoka , người từng tham giam đội điều tra vụ việc, đã kịch liệt bác bỏ ý kiến cho rằng cảnh sát ngụy tạo chứng cứ. "Không thể có chuyện ngụy tạo chứng cứ. Không thể có chuyện xét xử lại. Tôi tin rằng Hakamada là thủ phạm", ông từng nói. Quan chức cảnh sát này đã qua đời. 

Trong quá trình xét xử cách đây hơn 45 năm, tòa án quận chỉ chấp nhận một trong số 45 lời khai văn bản của ông Hakamada do các công tố viên trình lên. Họ cho biết những lời khai khác bị thu thập một cách bất hợp pháp và do cưỡng ép. Hakamada vẫn khẳng định ông vô tội trong toàn bộ phiên xử.

Tòa cũng chỉ trích mạnh mẽ các công tố viên vì đã thẩm vấn ông trung bình 12 giờ mỗi ngày nhằm ép cung. Tòa cũng nhận thấy họ có lỗi khi không tiến hành lục soát toàn diện để tìm những vật chứng khác. Tuy nhiên tòa án vẫn cho rằng ông Hakamada có tội và kết án tử hình ông hồi tháng 9/1968. 

Vào tháng 5/1982, sau khi án tử hình ông được tuyên, ông từng mô tả về cảm xúc trong thư gửi chị gái. "Em không sợ chính án tử hình, mà cảm thấy nỗi sợ to lớn trước cảm giác sợ hãi", ông viết. 

Hideyo Ogawa, một luật sư đi cùng ông Hakamada lên xe tới Tokyo hôm 27/3, cho biết ông bị say xe vì nhìn ra ngoài cửa sổ và phải ra khỏi xe khi tới gần quận Marunouchi để duỗi chân. "Giờ tôi có thể nói rằng ông đã được trả tự do", Ogawa nói với ông Hakamada. Đáp lại, người tử tù lần đầu tiên nói "Cám ơn".

Yoshiyuki Todate, một luật sư thuộc đội bào chữa, cho biết ông và những người khác sẽ giúp thân chủ của họ thích ứng với hoàn cảnh mới. "Ông ấy đã xoay sở để duy trì được sự thanh tĩnh trong tư tưởng giữa lúc tuyệt vọng. Chúng tôi hy vọng sẽ đảm bảo được rằng ông sẽ có thể dần dần trở lại với xã hội", ông nói. 

Trọng Giáp (Theo Asahi Shimbun)