Mỹ - Trung khắc sâu bất đồng về tranh chấp biển đảo châu Á

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry trong chuyến thăm Bắc Kinh hôm qua. Ảnh: Reuters

Kết quả thành công nhất của chuyến đi là tuyên bố chung của hai nước hôm qua về thắt chặt hợp tác đối phó với biến đổi khí hậu, South China Morning Post bình luận.

Shi Yinhong, giáo sư về Quan hệ Quốc tế tại Đại học Nhân dân Trung Quốc, nói: "Chuyến thăm Trung Quốc của ông Kerry chỉ tạo cơ hội cho hai bên thấy rõ các bất đồng" trong vấn đề này tranh chấp chủ quyền ở hai vùng biển nói trên.

Jin Canrong, cũng thuộc Đại học Nhân dân, thì cho rằng chuyến đi vốn được dự đoán sẽ không đạt được đồng thuận về các vấn đề trong khu vực. Thay vào đó, chuyến thăm là sự chuẩn bị cho cuộc gặp giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Barack Obama tại hội nghị thượng đỉnh về hạt nhân tại La Haye, Hà Lan, tháng sau.

Ngoại trưởng Mỹ cũng nhắc lại lời mời Hải quân Trung Quốc tham gia cuộc tập trận RIMPAC ở Hawaii cuối năm nay, ông Jin nói. Tập trận Vành đai Thái Bình Dương RIMPAC là cuộc diễn tập hải quân lớn nhất thế giới, do Hạm đội Thái Bình Dương của Hải quân Mỹ tổ chức. 

Ngoài ra, ông Kerry còn đề nghị Trung Quốc sử dụng mối quan hệ của mình với Triều Tiên để thúc giục Bình Nhưỡng quay trở lại đàm phán tháo dỡ chương trình vũ khí hạt nhân. Ngoại trưởng Mỹ cho biết Bắc Kinh đã khẳng định sẽ hợp tác trong vấn đề này.

Trong tuyên bố chung hôm qua, hai chính phủ Mỹ-Trung cho biết đã đồng ý các bước thực hiện cam kết hạn chế lượng lượng khí thải nhà kính bao gồm khí thải xe hơi và sẽ nâng cao hiệu quả năng lượng trong các tòa nhà.

Ngoại trưởng Kerry bắt đầu chuyến công du châu Á từ ngày 13/2. Ông dừng chân ở các nước Hàn Quốc, Trung Quốc và Indonesia. Trước đó, các cuộc thảo luận của ông Kerry tại Bắc Kinh và Seoul được dự kiến tập trung vào vùng Nhận dạng phòng không mà Trung Quốc thiết lập năm ngoái, bao phủ một vùng biển đảo mà cả Nhật Bản và Hàn Quốc cũng tuyên bố chủ quyền.

Cuối tuần trước, ông Kerry cũng tái khẳng định hiệp ước năm 1960 với Nhật và tuyên bố Mỹ sẽ bảo vệ đồng minh trước những cuộc tấn công, kể cả trên quần đảo Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông mà Nhật và Trung Quốc tranh chấp.

Đây là chuyến đi thứ 5 của ông Kerry tới châu Á kể từ khi ông trở thành ngoại trưởng Mỹ cách đây một năm. Ông đang đối mặt với những lời chỉ trích vì dành nhiều thời gian cho việc hàn gắn hòa bình ở Trung Đông hơn việc tái cân bằng quân sự và tập trung vào kinh tế ở châu Á, nhằm đối phó với sự lớn mạnh của Trung Quốc.

Vũ Hà