OS X El Capitan: Nâng cấp nhỏ, lợi ích lớn

(PCWorldVN) Chính thức đến tay người dùng vào ngày 30/9/2015, phiên bản mới nhất của OS X là El Capitan được đánh giá là bản nâng cấp nhẹ nhưng mang lại những trải nghiệm tốt nhất cho người dùng.

• Cách ẩn thanh menu trên OS X El Capitan
• Apple sắp nâng cấp OS X lên 10.11 El Capitan
• Parallels 11 ra mắt, hỗ trợ Windows 10 và OS X El Capitan
• Microsoft vá lỗi cho Outlook 2011 trên OS X El Capitan 
• Những điểm mới trên iOS 9, OS X El Capital và Watch OS 2 bản beta 3

Giao diện tương tác thay đổi

Thoạt nhìn qua, bạn sẽ không thấy sự khác biệt giữa OS X El Capitan (OS X 10.11) với OS X Yosemite (OS X 10.10). Phiên bản mới này vẫn giữ nguyên kiểu giao diện phẳng với các biểu tượng, thanh Dock, Menu Bar không khác gì so với phiên bản trước đó, ngoại trừ hình nền là dãy núi El Capitan trong Vườn Quốc gia Yosemite – California – Mỹ.

Tuy nhiên, thực tế sử dụng bạn sẽ thấy giao diện tương tác đã được Apple thay đổi, khả năng tùy biến cũng linh hoạt hơn. Giờ đây, người dùng đã có thể ẩn được cả thanh Menu Bar để có thêm không gian làm việc, bên cạnh việc ẩn đi thanh Dock như trước đây. Chức năng này thực sự hữu ích với người dùng MacBook có màn hình nhỏ. Bên cạnh đó, chức năng Mission Control cũng được làm mới lại ở phiên bản này. Khi bạn nhấn biểu tượng Mission Control (hoặc bấm phím F3) thì sẽ thấy toàn bộ các cửa sổ đang sử dụng khá rõ ràng và trực quan chứ không xếp chồng lên nhau như kiểu của Exposé trên các phiên bản OS X cũ.

Một chức năng được xem là nổi bật nhất về giao diện tương tác là Split View giúp người dùng có thể sử dụng cùng lúc hai ứng dụng ở chế độ toàn màn hình (full-screen mode). Khả năng tùy biến, thay đổi kích cỡ giao diện và thay đổi ứng dụng ở chế độ Split View cũng khá đơn giản với kiểu kéo thả.

Có một điểm khá đặc biệt mà ít ai để ý là có vẻ như Apple đang dần thay thế ứng dụng nhỏ trên giao diện Dashboard bằng widget trên Notification Center. Do đó, mặc định giao diện Dashboard đã được ẩn đi và có thể trong các phiên bản sau Apple sẽ loại bỏ tính năng này ra khỏi OS X. Hiện tại, có nhiều tiện ích widget dành cho Notification Center đã được cung cấp trên kho ứng dụng Mac App Store để người dùng tải về.

Nhìn chung, với một giao diện được thiết kế theo phong cách phẳng, với các biểu tượng (icon) trực quan, đẹp mắt và hỗ trợ nhiều khả năng tương tác mới đã giúp cho OS X El Capitan trở nên thân thiện và dễ dùng hơn so với các phiên bản trước đó.

Giao diện đa nhiệm trên OS X El Capitan hiện đại và trực quan.

Chức năng tìm kiếm thông minh hơn

Tiếp tục phát huy những ưu điểm mà Spotlight trên OS X Yosemite có được và cải tiến thêm nhiều tính năng mới, công cụ tìm kiếm trên OS X El Capitan giờ đây trở nên linh hoạt và thông minh hơn. Khác với kiểu bố trí cố định thanh Spotlight ở giữa màn hình như trên OS X Yosemite, hộp thoại tìm kiếm trên hệ điều hành mới này đã hỗ trợ thay đổi vị trí, người dùng có thể kéo thả giao diện Spotlight đến vị trí phù hợp nhất.

Chức năng tìm kiếm với Spotlight trên OS X El Capitan đã hỗ trợ các câu lệnh giao tiếp bình thường thay vì các cấu trúc cứng nhắc như trước đây. Điều này giúp cho kết quả tìm kiếm được chính xác và đầy đủ hơn. Chẳng hạn, bạn có thể nhập “documents I wrote in July” (tìm các tài liệu mà tôi đã soạn trong tháng 7) hay “emails sent by + tên ai đó” (tìm các thư điện tử được gửi bởi ai đó”.

Bên cạnh khả năng tìm kiếm thông tin được lưu trên máy tính hoặc iCloud Drive, Spotlight mới còn hỗ trợ tìm kiếm các thông tin khác như thời tiết, chứng khoán, kết quả thi đấu thể thao, thông tin du lịch, tìm kiếm video hay thậm chí là quy đổi tiền tệ, tính toán nhanh…

Giao diện Spotlight có thể tùy chỉnh và thay đổi vị trí.

Ứng dụng Photos mới

Ứng dụng quản lý và chỉnh sửa ảnh mới thay thế cho iPhoto đã được Apple ra mắt trước đó nhưng có phần kém tính năng. Tuy nhiên, tiện ích Photos phiên bản mới được tích hợp trên OS X El Capitan lại rất mạnh mẽ với đầy đủ công cụ. Bên cạnh chức năng quản lý, tổ chức thư viện hình ảnh theo trình tự sự kiện (Events), thời gian (Timeline) thì Photos còn có khả năng chỉnh sửa ảnh nhanh, thêm thông tin vị trí địa lý cho ảnh, nhận diện khuôn mặt trong ảnh…

Về khả năng chỉnh sửa ảnh, Photos hỗ trợ xoay (rotate), cắt (crop) ảnh, thêm hiệu ứng lọc màu cho ảnh (Filters), chỉnh sáng – màu sắc cho ảnh (Adjust), sửa da mặt, loại bỏ mụn, mắt đỏ… Chức năng chỉnh tự động (Auto) cũng rất hiệu quả nếu bạn không có nhiều thời gian để chỉnh sửa cho ảnh. Ngoài ra, Photos trên OS X El Capitan đã hỗ trợ plug-in bổ sung của bên thứ ba để tăng thêm tính năng. Do đó, trong tương lai có thể các plug-in chỉnh sửa, dựng ảnh của Photoshop hay Corel cũng có mặt trên Photos để phục vụ cho người dùng chuyên nghiệp.

Mặc dù là tiện ích cài sẵn trên hệ điều hành, nhưng Photos trên OS X El Capitan lại tỏ ra khá chuyên nghiệp không hề thua kém iPhoto trước đây. Ứng dụng này thực sự cần thiết cho mọi người dùng từ cơ bản đến các “tay thợ ảnh” chuyên nghiệp.

Trình duyệt hiện đại

Trình duyệt web Safari 9 được tích hợp sẵn trên OS X El Capitan mặc dù không có nhiều cải tiến lớn như các phiên bản trên OS X Yosemite hay Lion trước đây, nhưng những tính năng mới của trình duyệt này giúp tăng trải nghiệm của người dùng hơn.

Đầu tiên là chức năng Mute Tab – một biểu tượng tắt âm thanh trên các thẻ duyệt web (tab) và trên thanh địa chỉ. Sự xuất hiện của chức năng này giúp cho việc tắt âm thanh được linh hoạt hơn khi bạn xem video hay nghe nhạc trực tuyến với Safari. Nếu muốn tắt toàn bộ âm thanh được phát từ Safari thì bạn nhấn vào biểu tượng bên trên thanh địa chỉ, nếu muốn tắt âm thanh được phát ra ở các tab riêng lẻ thì nhấn vào biểu tượng chiếc loa ở trên tab đó là xong.

Chức năng khá hay ở Safari trên El Capitan là “Pin” một trang web bất kỳ, giúp bạn gắn cố định một trang web vào danh sách thẻ của trình duyệt. Việc này cho phép bạn tiết kiệm thời gian khi duyệt các trang web thường xuyên vào vì khi khởi động trình duyệt là trang web này sẽ tự chạy mà không cần nhập địa chỉ để truy cập. Việc tổ chức các thẻ “Pin” này cũng khá thoải mái với thao tác kéo thả. Nếu không muốn “Pin” trang web nào, bạn chỉ việc nhấn chuột phải và chọn Unpin là xong.

Chức năng quản lý danh sách trang web yêu thích hay Bookmark trên Safari mới cũng trực quan hơn với hai mục Favourites và Hot Sites. Chức năng đọc bài viết (Reader View) cũng đã cải tiến với tốc độ lọc bài viết chính nhanh và chính xác hơn giúp bạn đọc đầy đủ bài viết trên một giao diện “sạch sẽ”, có thể tùy chỉnh cỡ chữ, thay đổi 4 tùy chọn kiểu trang, không quảng cáo hay các yếu tố khác chỉ sau một cú nhấn.

Safari mới trên El Capitan cũng được bổ sung một số thay đổi quan trọng để có thể tương thích tốt chức năng AirPlay khi dùng với Apple TV. Chẳng hạn, khi dùng Safari mới bạn sẽ thấy biểu tượng AirPlay xuất hiện trên giao diện xem video trực tuyến để bạn truyền hình ảnh sang màn hình lớn qua chức năng AirPlay. Điểm đáng nói ở đây là thao tác này chỉ truyền hình ảnh của video đang xem sang màn hình lớn để nhiều người cùng xem, trong khi đó bạn vẫn lướt web bình thường trên màn hình của OS X.

Bên cạnh việc hỗ trợ thêm nhiều hơn các tiện ích bổ sung (Extensions – được cài qua Safari Extensions Gallery), thì Safari mới còn hỗ trợ thao tác nhanh với các phím tắt. Chẳng hạn, bạn có thể mở nhanh các trang web trong danh sách ưa thích (Favorites bar) bằng tổ hợp phím Command+1, Command+2, Command+3… với các con số là vị trí của trang web trong danh sách ưa thích.

Chức năng tắt âm nhanh cho các thẻ trên trình duyệt.

Tiện ích ghi chú “lột xác”

Chức năng Notes trên OS X El Capitan thực sự đã vượt qua giới hạn của một tiện ích ghi chú để trở thành một công cụ soạn thảo, nhắc nhở chuyên nghiệp không hề thua kém Evernote hay OneNote của Microsoft. Apple đã bổ sung thêm rất nhiều tính năng cho Notes 4 trên OS X El Capitan và cho cả iOS 9. Giờ đây, bên cạnh nhập liệu với văn bản thuần như trước đây, Notes đã có thể hỗ trợ định dạng với phím tắt, ghi chú bằng hình ảnh, vẽ phác thảo, thêm dữ liệu đính kèm, tạo danh sách công việc, nhắc nhở…

Nếu sử dụng iCloud, bạn sẽ thấy Notes mới trên OS X El Capitan có thể thay thế cho các ứng dụng ghi chú chuyên nghiệp và thậm chí cả công cụ soạn thảo văn bản như Pages hay Word. Dữ liệu được đồng bộ lên iCloud để người dùng có thể xem và chỉnh sửa từ bất cứ thiết bị dùng OS X hay iOS nào.

Notes mới trên OS X El Capitan hỗ trợ nhiều tính năng ưu việt.

Ứng dụng quản lý thư điện tử chuyên nghiệp

Có lẽ người dùng OS X El Capitan sẽ không phải tìm đến các công cụ khác như Outlook hay Mailbox để làm trình duyệt email mặc định thay cho công cụ cài sẵn trên hệ điều hành này nữa! Lý do rất đơn giản, ứng dụng Mail trên hệ điều hành phiên bản mới này đã thay đổi và trở nên khá chuyên nghiệp.

Phiên bản Mail 9 tích hợp sẵn trên OS X El Capitan hỗ trợ người dùng duyệt nhiều tài khoản email cùng lúc mà không bị rối. Với giao diện hỗ trợ toàn màn hình, bạn sẽ thấy danh sách email, nội dung, các biểu tượng tính năng đều rõ ràng, phân định rạch ròi chứ không bị rối như các phiên bản cũ. Bên cạnh đó, Mail 9 cũng hỗ trợ duyệt email theo thẻ tab tương tự như Safari, việc tìm kiếm cũng linh hoạt hơn nhờ công cụ Spotlight tích hợp sâu.

Mail 9 cũng đã hỗ trợ thao tác nhanh với thao tác cử chỉ (Swipe gestures), bạn có thể vuốt qua lại các email để đánh dấu đã đọc, hay chưa đọc, thêm vào danh sách “gắn cờ”, quan trọng (VIP Inbox)… Chức năng tự động nhận diện sự kiện trong các email để người dùng thêm vào lịch khá thông minh và tiết kiệm nhiều thời gian, bạn chỉ việc chọn vào thời gian và nhấn chọn Create an event là xong.

Khả năng hỗ trợ IMAP cũng đã được cải tiến trên Mail 9, thuật toán mới giúp bạn duyệt thư điện tử với chuẩn này nhanh gấp 2 lần, theo công bố của Apple. Thực tế sử dụng cũng cho thấy tốc độ kiểm tra email mới cũng nhanh hơn so với Mail trên OS X Yosemite.

Ngoài ra, còn nhiều tính năng nhỏ khác nữa đã được Apple tích hợp cho công cụ này để bạn khám phá. Có thể nói, Mail 9 là trình quản lý thư điện tử có nhiều cải tiến và ưu việt nhất từ trước đến nay của Apple dành cho nền tảng Mac OS X.

Chức năng Pin Tab trên Safari mới.

Tốc độ cải thiện

Nhiều người nghĩ rằng, hệ điều hành mới thường sẽ khiến hệ thống chạy chậm hơn, tiêu tốn nhiều tài nguyên hệ thống và không phù hợp với máy cũ. Tuy nhiên, suy nghĩ này lại hoàn toàn sai nếu dùng qua OS X El Capitan trên máy tính Mac được sản xuất cách đây hơn 2 năm trước. Apple từng tuyên bố tại sự kiện ra mắt OS X El Capitan rằng tốc độ khởi động ứng dụng trên hệ điều hành mới nhanh hơn 40%, tốc độ chuyển ứng dụng bằng ½ so với phiên bản cũ, tốc độ mở file PDF cũng nhanh hơn gấp 4 lần so với trên OS X trước đó.

Sử dụng thực tế OS X El Capitan trên MacBook Pro Retina đời Mid-2014 cho thấy tốc độ xử lý của máy nhanh và mượt hơn so với khi dùng với Yosemite. Tương tự, phiên bản OS X này cũng hoạt động trơn tru trên dòng MacBook Pro MB990 (đời Mid-2009) đã được nâng cấp SSD, thậm chí tốc độ khởi động ứng dụng cũng nhanh hơn nhiều so với lúc dùng OS X 10.9 Mavericks. Điều này càng cho thấy nhận định của một chuyên gia công nghệ khi bình luận về OS X El Capitan là đúng: “OS X Capitan đã đưa các thiết bị Mac cũ tới tương lai”.

Chức năng thao tác bằng cử chỉ khá thuận tiện để bạn thực hiện nhanh mọi tác vụ trên Mail 9.

PC World VN, 11/2015